ΗΠΕΙΡΟΣ (3226 λέξεις)

ΓΙΑΝΝΙΝΑ ΚΑΙ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ

Κείμενο - Διαφάνειες: Άγγελος Σινάνης e – mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

© Απρίλιος 2001

‘’Η Ήπειρος φύτρα και ρίζα των Ελλήνων,
η Δωδώνη,
πρωτόθρονη στα ιερά των Πανελλήνων,
η αρχέγονος Ελλάς των Δωριέων,
κατηφορίζει στους αιώνες,
όμοια με τη ραχοκοκκαλιά των βουνών μας,
κι οι σκληροτράχηλοι πολεμιστές του Πύρρου γίνονται πρωτοστράτορες του Δεσποτάτου,
Αρματωλοί και πολέμαρχοι, πρωτομάστοροι και δάσκαλοι, θεμέλια και λαμπάδα του Γένους.
Αυτή τη φύτρα και αυτή τη ρίζα την αγέραστη,
αυτή τη ζωντανή παράδοση του τόπου μας και του λαού μας,
ραψωδούν οι ψίθυροι της Δωδωναίας δρυός.
Αυτό το νόημα έχει για μας ή Ήπειρος ‘’.

Απόσπασμα από χαιρετισμό του προέδρου της Εταιρίας Ηπειρωτικών Μελετών, 
Κώστα Φρόντζου.

Σε αυτές τις λίγες γραμμές συμπυκνώνεται η ιστορία της Ηπείρου από τον αείμνηστο κ. Κώστα Φρόντζο. Της Ηπείρου, που ιδιαίτερα στα 483 χρόνια της Τουρκοκρατίας (1430 – 1913) έπαιξε τον σπουδαιότερο ρόλο, στα πολιτισμικά δρώμενα ολοκλήρου της Ελλάδος. Τα Ιωάννινα, Γιάννενα ή Γιάννινα, πρωτεύουσα του Νομού, ορίζουν την Ήπειρο με την μεγαλύτερη σε έκταση και πληθυσμό πόλη, με συμπληρωμένα τα 88 χρόνια από την απελευθέρωση της, μαζί με ολόκληρη την Ήπειρο στις 21 Φεβρουαρίου 1913. 

Το ανήσυχο όσο και δημιουργικό πνεύμα των κατοίκων, ανέπτυξε τα Γιάννινα γρηγορότερα από τις άλλες πόλεις, εξελίσσοντας την σε μεγάλο οικονομικό και συγχρόνως πρωτοποριακό κέντρο γραμμάτων, πνεύματος και τέχνης. Οι Γιαννιώτες ταξιδεύουν και με το εμπόριο πλουτίζουν, χωρίς ποτέ να ξεχνούν την ιδιαίτερη πατρίδα τους. Εθνικοί ευεργέτες – Γεώργιος Αβέρωφ, Ευάγγελος & Κωνσταντής Ζάππας, Γεώργιος & Σίμων Σίνας, Μιχαήλ Τοσίτσας, Αδελφοί Ζωσιμά και Ζώης Καπλάνης - γνωστοί για την τεράστια προσφορά τους στο Έθνος, κατάγονται από την Ήπειρο. 

Ο νομός Ιωαννίνων είναι ένας από τους τέσσερις της Ηπείρου και αποτελείται από τέσσερις επαρχίες: Δωδώνης, Κονίτσης (παρουσίαση στον Α’ τόμο – ’99), Μετσόβου και Πωγωνίου (παρουσίαση στον Α’ τόμο – ’99). Η πόλη των Ιωαννίνων είναι η πρωτεύουσα του νομού και της διοικητικής περιφέρειας Ηπείρου. Κτισμένη στις όχθες της λίμνης Παμβώτιδας, είναι φορτωμένη με μακραίωνη ιστορία που τα δεκάδες μνημεία της φλύαρα μαρτυρούν, αγγίζοντας την λίμνη και περνώντας μέσω αυτής στο νησάκι, με τους θρύλους και την παράδοση που φτάνει ως τις μέρες μας. Όλα αυτά  ολοένα περιτριγυρίζουν και ταξιδεύουν τον περιηγητή, πέρα από τους θρύλους της λίμνης. 

Τα Γιάννενα έχουν τη δική τους εντελώς ξεχωριστή και ενδιαφέρουσα ιστορία, ζουν το σήμερα, συνδυάζοντας άριστα το παλιό με το νέο. Ο μόλος σφύζει από ζωή χειμώνα καλοκαίρι, με τα δεκάδες μαγαζιά γεμάτα, όχι μόνο λόγω πανεπιστημίου, αλλά και λόγω αύξησης του πληθυσμού, νέοι άνθρωποι, φοιτητόκοσμος, ζωντάνια. Ο περίπατος στον εσωτερικό περιφερειακό δρόμο, οι γλυπτές αναπαραστάσεις των γυναικών, στην σκιά του επιβλητικού κάστρου, η δραματική ιστορία του πρώτου επαναστάτη, Φιλόσοφου (Σκυλόσοφο, τον ονόμασαν οι εχθροί του) και της σπηλιάς που θανατώθηκε, η επίσκεψη στην συλλογή της εταιρίας λαογραφικών Μελετών, θα αφυπνίσουν και θα σας κάνουν να νοιώσετε, πιο κοντά στον τόπο και τους κατοίκους του.

Η επίσκεψη στην παλιά πόλη είναι κάτι που επιβάλλεται από μόνο του. Όπως το ίδιο το κάστρο, που κάθε γωνιά του είναι φορτωμένη με ιστορικές μνήμες. Ψηλό, ογκώδες, επιβάλει την παρουσία του λες και έχει συναίσθηση της ιστορίας, ακριβώς όπως και η λίμνη, μόνο που αυτό έχει λαξεμένες πέτρες, και στο εσωτερικό του κρύβει θαρρείς θησαυρούς που μόνο εσύ θ’ ανακαλύψεις μπαίνοντας. Και πράγματι σε ταξιδεύει και αυτό μέσα από την ιστορία, τα πετρόχτιστα σπίτια του με τα ξύλινα μπαλκόνια, τις λουλουδιασμένες αυλές που ξεχειλίζουν αρώματα και χρώματα, από γιασεμιά, νυχτολούλουδα, και έρωτες. 

Το Δημοτικό ιστορικό μουσείο ( τζαμί Ασλάν πασά ) κτίσμα του 1619 με τοπικές φορεσιές, ξυλόγλυπτα, και δεκάδες αντικείμενα. Η Ακρόπολη ( Ίτσ- καλέ)  και οι παλιοί τούρκικοι στρατώνες μετά την είσοδο δεξιά, το Βυζαντινό μουσείο, το Φετιχέ τζαμί (1795), καθώς και το Μαυσωλείο του Ασλάν πασά. Αλλά και έξω από το κάστρο η ιστορία περιφέρεται αέναα στα μικρά σοκάκια, στο παλιό εμπορικό κέντρο των Ιωαννίνων με τα δαιδαλώδη δρομάκια του παζαριού, που περικλείεται στους δρόμους, Ζάππα, Καλλάρη, Κουντουριώτη, μεταφέροντάς σας σε Ανατολίτικο παζάρι του περασμένου αιώνα. 

Στην οδό Αβέρωφ τα καταστήματα, γεμάτα από έργα τέχνης: Μπρούτζος, χαλκός, ασήμι, δουλεμένα με την απαράμιλλη τέχνη που μόνο οι Γιαννιώτες γνωρίζουν τόσο καλά. Στους ανηφορικούς δρόμους και τα παλιά χαμηλά σπιτάκια, που καταλήγουν στο τουριστικό περίπτερο ή τον ‘’Φρόντζο’’, με την εκπληκτική θέα όλης της πόλης, του νησιού και του Όρους Μιτσικέλι και στο λιλιπούτειο ανοικτό θέατρο. Στην κεντρική πλατεία δίπλα από το αρχαιολογικό μουσείο είναι το Ρολόι κατασκευή του 1905 λεν έργο Κονιτσιωτών μαστόρων πριν την απελευθέρωση, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Περικλή Μελίρρυτου ‘’χτυπά’’ ακόμη, δίνοντας λες καινούργιο ρυθμό στην πόλη παρά τα χρόνια που το βαραίνουν. 

Στον μόλο έχει μεταφερθεί τα τελευταία χρόνια η ζωντάνια της πόλης. Χειμώνα και ιδίως καλοκαίρι σφύζει από ζωή δίπλα στο κάστρο και μπροστά στην λίμνη. Εκεί είναι η αφετηρία των πλωτών ταξί, των καϊκιών που κάνουν το δρομολόγιο Γιάννενα – Νησάκι σε δέκα λεπτά. Καθώς θα πλησιάζετε στο νησί σιγά-σιγά ξεπροβάλουν τα πρώτα χαμηλά σπίτια, κάτασπρα, ασβεστωμένα, ενώ αυτά που είναι δίπλα στην λίμνη αντί αυλές, έχουν λιλιπούτεια λιμανάκια και έναν διαφορετικό ‘’αέρα’’. Αν τύχει να είναι χειμώνας και έχει ομίχλη τότε είναι παραπάνω από βέβαιο ότι η ονειροπόληση στην αγκαλιά του θα σας ταξιδέψει μακριά. Στους θρύλους και τις παραδόσεις, που ακόμη και σήμερα ζουν, θαρρείς αναπνέουν από αυτόν τον μαγικό αέρα του. Περιπλανηθείτε στα στενά καλντερίμια, πλησιάστε τα μικρά ασβεστωμένα πέτρινα σπίτια, με τις μικρές ολοζώντανες, από παιδιά που παίζουν, αυλές. Η ομορφιά του χώρου θα σας μαγέψει, το ίδιο και οι κάτοικοι με τις ιστορίες που θα σας διηγηθούν. 

Το νησάκι σαν χώρος και ο οικισμός είναι ‘’χαρακτηρισμένο’’ παραδοσιακό και διατηρητέο. Με μήκος 800 μέτρα και πλάτος περίπου 500, συνολικά 4 .τ.χ, φιλοξενεί 350 - 400 ανθρώπους που ζουν από την λίμνη ή μάλλον, και από την λίμνη. Από τότε που δόθηκαν άδειες για ενοικιαζόμενα δωμάτια έχει προστεθεί άλλο ένα εισόδημα στους κατοίκους, εκτός από τις ταβέρνες, και τα κομψοτεχνήματα από χαλκό, μπρούτζο, και ασήμι, που οι κάτοικοι κατασκευάζουν και εμπορεύονται. Οι ψαράδες του νησιού με τα ‘’καίκια’’ τους σιγά - σιγά εκσυγχρονίστηκαν και εξοπλίσθηκαν με βενζινομηχανές, που στην αρχή μόνο, ίσως εκπλήσσουν τον επισκέπτη. Όμως μην ξεχνάτε ότι οι νεώτεροι δύσκολα ακολουθούν το ψάρεμα για επάγγελμα, και αν το κάνουν θέλουν την άνεσή τους, όσο για τους γεροντότερους ε! αυτοί δικαιολογούνται. Έως πότε θα κωπηλατούν; Το νησάκι έχει υψόμετρο ίδιο με της λίμνης, 469 μ. ίσως αυτός είναι ο λόγος που για  Άγιο και προστάτη, έχουν τον Προφήτη Ηλία τον βουνίσιο! στην κορυφή του λόφου να δεσπόζει της λίμνης. Μοναδική περίπτωση στον κόσμο για ναυτικούς.

Το νησί ονομαζόταν από τους Τούρκους ‘’Κιαφίρ Αντασί’’, δλδ. ‘’νησί των απίστων’’, γιατί αφ’ ενός είχε πολλά μοναστήρια, αφ’ ετέρου προστατευόταν με προνόμια όπως άλλες περιοχές της Ηπείρου και ουσιαστικά, δεν κατοικήθηκε ποτέ από Μουσουλμάνους. Τα πολλά για το μέγεθος του νησιού Μοναστήρια, η διατήρησή τους ως τις μέρες μας, και μάλιστα σε καλή κατάσταση, μαρτυρούν την μακραίωνη μοναστική ζωή στο νησί. Οκτώ συνολικά και όλα με περίφημες αγιογραφίες, πολύτιμες φορητές εικόνες, έγγραφά, και σπάνιες εκδόσεις. 

Η Ι. Μ. Αγίου Νικολάου των Φιλανθρωπίνων, πολύ κοντά στο λιμανάκι δίνει την ευκαιρία για γνωριμία, με ένα από τα σημαντικότερα μοναστήρια του Ελληνικού χώρου. Ιδρυθείσα το 1292 ‘’διηγείται’’ με τον δικό της μοναδικό τρόπο την ιστορία της, μέσα από θαυμάσιες, όσο και σπάνιες τοιχογραφίες. Στον πρόναο, υπάρχει απεικόνιση των επτά σοφών της αρχαιότητας, Απολλώνιου, Πλάτωνα, Σόλωνα, Αριστοτέλη, Πλούταρχου, Θουκυδίδη, και Χείλωνα, ενώ στο εσωτερικό, στον Βόρειο νάρθηκα, απεικονίζονται με μοναδική λεπτομέρεια βίοι και μαρτύρια Αγίων. Στα κελιά της Μονής Αγίου Παντελεήμονα λειτουργεί μουσείο της προεπαναστατικής περιόδου, πιο γνωστό σαν το μουσείο του Αλή Πασά. Σε αυτά τα κελιά που φυλάσσονται αντικείμενα καθημερινής χρήσης, υφαντά, έγγραφα, τραυματίσθηκε και κατόπιν σύρθηκε στο προαύλιο της Μονής το ‘’διαμάντι των Ιωαννίνων’’ Αλή Πασάς και βίαια θανατώθηκε, στις 24 ή 25 Ιανουαρίου 1822 από άνδρες του Χουρσίτ πασά. Πιο παλιά η διαρρύθμιση στο μουσείο ήταν διαφορετική. Υπήρχε το αυθεντικό ξύλινο πάτωμα, με την τρύπα που άνοιξε το βόλι και τραυμάτισε τον Αλή. Πρόσφατα, στην διαδικασία ανακαίνισης αλλάχθηκε το πάτωμα και το σημείο που πέρασε το βόλι χάθηκε. Άντ’ αυτού, υπάρχει σημάδι με κιμωλία. Όμως τα μνημεία του νησιού, παραμένουν και αποτελούν μαγευτικό βύθισμα σε περασμένους κόσμους και εποχές, μια ονειροπόληση στην ομίχλη, ένα άγγιγμα στους θρύλους, και έτσι πρέπει να τα νοιώθει ο επισκέπτης. Τα Γιάννινα, το νησάκι, η λίμνη, αποτελούν για τους κατοίκους ενιαίο σύνολο, που αμέσως διακρίνεται στο βλέμμα τους, στον τρόπο που σου μιλάν για τον τόπο.

Ένα διαφορετικό μουσείο τυπογραφίας δημιουργία του καθηγητή Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Γιώργου Πλουμίδη, υπάρχει στην Φιλοσοφική σχολή Ιωαννίνων. Στην αρχή της περιήγησής στα Γιάννινα επισημάνθηκε η πρωτοπορία που είχε η πόλη στα γράμματα και τις τέχνες. Μια συγκέντρωση παλιών τυπογραφικών μηχανημάτων, δεν θα μπορούσε να λείπει από την πόλη. Η Συλλογή άρχισε το 1991, με σκοπό την δημιουργία ενός  μουσείου πολιτισμού, έτσι ώστε να αναδειχτεί ο τρόπος με τον οποίον η γνώση πολλαπλασιαζόταν, σε συνδυασμό με την τεχνολογία της εποχής. Το Μουσείο Τυπογραφίας και Γραφής είναι σήμερα μια μοναδική προσπάθεια στον Ελληνικό χώρο, και μια από τις ελάχιστες στον κόσμο. 

Σε μικρή απόσταση από τα Γιάννινα είναι το Μπιζάνι (14 χλμ) και το εκπληκτικό μουσείο Ελληνικής Ιστορίας του γλύπτη Παύλου Βρέλλη γνωστό σαν Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων. Στεγάζεται σε ένα πανέμορφο Ηπειρώτικο κτίσμα στο οποίο έδωσε ο ίδιος την μορφή Αστικής Φρουριακής Αρχιτεκτονικής του 18ου αιώνα. Ο σπουδαίος καλλιτέχνης σπούδασε στην  Ζωσιμαία Παιδαγωγική Ακαδημία (1945-1947) και είναι ο πρώτος Ηπειρώτης που πέρασε στο τμήμα γλυπτικής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών το 1949 αποφοιτώντας το 1954. Την αγάπη του για την αρχαία Ελληνική τέχνη την έκανε με τόλμη εισήγηση στο κράτος, για αναπαραγωγή αντιγράφων στο αρχαιολογικό μουσείο. Το Ελληνικό κράτος την αναθέτει κατ’ ευθείαν στον ίδιο. Το τμήμα αυτό λειτουργεί ακόμη και σήμερα, δίνοντας την δυνατότητα αγοράς γνήσιων αντιγράφων αρχαίας Ελληνικής τέχνης, ( αγαλματίδια, ειδώλια κλπ). 

Επί 30 χρόνια υπήρξε εκπαιδευτικός συνταξιοδοτούμενος το 1981 σαν Γυμνασιάρχης. Δέκα χρόνια πριν, το 1971, δημιούργησε το πρώτο του κέρινο ομοίωμα, που από ότι εκμυστηρεύεται, ήταν το όνειρό του από νεαρός. Συμμετείχε σε ομαδικές εκθέσεις στο εξωτερικό, οργανώνοντας την ατομική του στην  Kings Gallery του Λονδίνου το 1972. Το όνειρό του για δημιουργία ενός μεγάλου, ευρύχωρου μουσείου που θα αντικαθιστούσε το παλιότερο στο χωριό Μουζακαίοι, έγινε πραγματικότητα, με τεράστιους δαιδαλώδεις χώρους 2.500 μέτρων, μελετώντας και κτίζοντας κυριολεκτικά δουλεύοντας μόνος του, το μουσείο που ήθελε. 

Είκοσι δύο χλμ από την πόλη στους πρόποδες του βουνού Τόμαρος είναι η Δωδώνη, το αρχαιότερο ελληνικό μαντείο, και ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους του νομού, σε Στρατηγική οχυρή θέση επί Πύρρου. Αρχικά εδώ λατρευόταν η Μεγάλη θεά, της γονιμότητας και της ευφορίας, ενώ αργότερα αντικαταστάθηκε από τον Δία το Δωδωναίο, τον Πελασγικό, τον πατέρα όλων των ελληνικών θεοτήτων και κυβερνήτη του τότε κόσμου.

Ξεκινώντας από την ομώνυμη κεντρική λεωφόρο με κατεύθυνση την Άρτα σε 8 χλμ, συναντάτε δεξιά σας τον δευτερεύοντα δρόμο, που καταλήγει στην Δωδώνη. Όσο ανεβαίνετε στο βουνό τόσο η θέα προς τα Γιάννινα την λίμνη και την Πίνδο γίνεται πιο όμορφη. Το Μαντείο της Δωδώνης αποκαλύφθηκε το 1873, πριν ακόμα ενωθεί η Ήπειρος με την Ελλάδα, από τον αρχαιολόγο κ. Κωνσταντίνο Καραπάνο, όταν σχεδόν ο Σλήμαν ανέσκαπτε την Τροία. Από την αποκάλυψη του Μαντείου ήρθαν στο φως δεκάδες μικροαντικείμενα αλλά ούτε ίχνος από αγάλματα ή χρυσά αντικείμενα. Βρέθηκε όμως κάτι πολύ πιο εντυπωσιακό. Μια  σειρά από μολύβδινες πλάκες επάνω στις οποίες χάραζαν τις ερωτήσεις τους προς το Μαντείο οι προσκυνητές. 

Την απάντηση στις ερωτήσεις - αναφέρει ο Όμηρος - τις έδιναν οι ιερείς, αφού άκουγαν στο ιερό δέντρο του Δία το θρόισμα που έκαναν τα φύλλα του στην πνοή του ανέμου. Από το θρόισμα φανερωνόταν η θέληση του θεού στους ιερείς, που μόνο αυτοί ήξεραν να ερμηνεύουν. Το ιερό δέντρο ήταν ή Βελανιδιά, Δέντρο, η Βασιλική Δρυς του Παπαδιαμάντη. Στο ίδιο χώρο είναι και το αρχαίο θέατρο της Δωδώνης, που χτίσθηκε την περίοδο του 274 π. Χ. στα χρόνια της κυριαρχίας του μεγάλου ηγέτη Πύρρου, μιας σημαντικής προσωπικότητας που συνένωσε όλα τα Ηπειρώτικα φύλλα και κατάφερε νίκες ακόμη και επί των Ρωμαίων με αποτέλεσμα η Ήπειρος να βγει από τα τότε στενά γεωγραφικά της όρια. Το αρχαίο θέατρο βρίσκεται σε θέση με επιβλητική θέα, έχει πολύ καλή ακουστική και διαθέτει τρία διαζώματα, 63 σειρές ‘’καθισμάτων’’ και χωρητικότητα 18.000 θεατών. Σήμερα χρησιμοποιείται για παραστάσεις Αρχαίας τραγωδίας, και για τα ετήσια γεγονότα του δήμου, σε συνεργασία με τον Ε.Ο.Τ.

Από τον Αρχαιολογικό χώρο της Δωδώνης, μια εναλλακτική διαδρομή προς Γιάννινα και Ζίτσα, που περνά από τα πανέμορφα ‘’Γραμμενοχώρια’’ αρχίζει στην διασταύρωση 4 χλμ πριν την Δωδώνη, προς Λύγγο ή Αγ. Αναστασία. Περνώντας τα μικρά χωριά της περιοχής κάντε μια στάση στα καφενεδάκια που θα βρείτε, έχουν ντόπιο τσίπουρο, σπιτικούς μεζέδες, και γλυκό κουταλιού. Στα 35 χλμ που θα διανύσετε μέχρι να βγείτε στην κεντρική Ε.Ο. Ιωαννίνων – Ηγουμενίτσας, έχετε όλο τον καιρό να σκεφθείτε, Γιάννενα ή Ζίτσα;;

Από την διασταύρωση η Ζίτσα απέχει μόλις 18χλμ, και με αυτή την επιλογή θα έχετε ολοκληρώσει μια πανέμορφη κυκλική διαδρομή. Δεν είναι μόνο το διάσημο κρασί ο λόγος επίσκεψης και διαμονής εδώ. Είναι όλα αυτά που ‘’καλούν’’ κυριολεκτικά τον επισκέπτη, να νοιώσει, να μυρίσει, να γνωρίσει, πως μια κουκίδα στον χάρτη παραμένει έξω, από την λαίλαπα της ‘’τουριστικής ανάπτυξης’’ και ότι αυτή επιφέρει. Η Ζίτσα ήταν και ευτυχώς παραμένει ένα πανέμορφο ιστορικό χωριό στα 680μ υψόμετρο, με πολλά μνημεία που παρουσιάζουν έντονο ενδιαφέρον, και με υποδομή που θα ζήλευαν πολλά ‘’γνωστά’’ χωριά. Το πέτρινο δημοτικό σχολείο, το επίσης πετρόχτιστο κοινοτικό γραφείο, το παλιό (1919) πνευματικό κέντρο. Λίγο έξω από το χωριό η Ι. Μ. Προφήτη Ηλία και η εμπνευσμένη εικόνα του Κοσμά Αιτωλού διδάσκαλου του γένους, στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου Ζίτσας το καμάρι των κατοίκων που κτίσθηκε το 1890. 

Από την Ζίτσα ο δρόμος συνεχίζει προς Λίθινο περνά από το Σακελλαρικό που συναντά τον ποταμό Καλαμά (αρχ. Θύαμις) ενώ στην σιδερένια στρατιωτική γέφυρα περιμένει το θαυμάσιο μνημείο της φύσης, το Θεογέφυρο. Φαντασθείτε έναν τεράστιο βράχο ύψους 12 μέτρων να φράζει το ποτάμι. Σιγά - σιγά η ορμή του Καλαμά και η Θεϊκή θέληση δημιούργησαν την ζεύξη που ήθελε η φύση ανοίγοντας δίοδο μέσα από τον βράχο σχηματίζοντας έτσι το δεύτερο στην Ελλάδα φυσικό γεφύρι που διασώζει η παράδοση σαν Θεογέφυρο. 

Στην ίδια διαδρομή - προς Ράικο - συναντάτε την Ιερά Μονή Πατέρων ένα θαυμάσιο, εγκαταλειμμένο τώρα, μοναστηριακό συγκρότημα Αθωνίτικου τύπου (τρίκλιτος σταυροειδής) κτισμένο το 1668. Η μισογκρεμισμένη εξωτερική τοιχοποιία του, παρουσιάζεται στον επισκέπτη ξαφνικά, και λίγοι θα αποφύγουν την πρόκληση της επίσκεψης στον εσωτερικό περίβολο αναπολώντας και ταξιδεύοντας στο βάθος της ιστορίας. Τα μοναστήρια και οι εκκλησίες έστω και εγκαταλειμμένα από τους ανθρώπους, παραμένουν στις ιστορικές γραφές φορείς πανάρχαιων πολιτισμών, ηθών και παραδόσεων, φάροι γνώσης και εφαλτήρια αγώνων, αψευδείς μάρτυρες της ιστορίας του τόπου.

Κλείνοντας αυτόν τον κύκλο κοντά στα Γιάννινα, θα συναντήσετε πάνω στον δρόμο της επιστροφής στην κεντρική οδό Ηγουμενίτσας – Ιωαννίνων δύο πέτρινα παραδοσιακά γεφύρια που έπαιξαν σημαντικό ρόλο, όπως άλλωστε όλα τα γεφύρια της εποχής τους, σε όλη την Ήπειρο. Το πρώτο είναι της Τσίπιανης κοντά στο χωριό Τρίστενο και το άλλο του Καμπέρ Αγά κοντά στους Μηλιωτάδες.

Ο νομός Ιωαννίνων έχει γίνει ευρύτερα γνωστός για τα εκπληκτικά του τοπία και τα υπέροχα χωριά στο Ζαγόρι που σαν από θαύμα υψώνουν την πέτρα συμπληρώνοντας με φυσικό τρόπο την γεωγραφία της περιοχής. Όχι άδικα έχει χαρακτηρισθεί παράδεισος για την σπάνια ορεινή πανίδα και χλωρίδα, σε ένα μοναδικό οικοσύστημα που προς το παρόν δεν έχει υποβαθμιστεί από την δραστηριότητα της ‘’τουριστικής ανάπτυξης’’.

Όμως η πόλη των Ιωαννίνων είναι αυτή που κρατά τα σκήπτρα της πλουσιότατης πολιτιστικής ζωής. Μιας πόλης σύγχρονης ή μιας πόλης μουσείο. Σίγουρα όμως μιας πόλης που μέσα από τους θρύλους που διασώζει η παράδοση θα σας σαγηνεύσει, και με την ευγένειά της, θα απαιτήσει από σας να ξανάρθετε.

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Ιδέα & υλοποίηση μορφής: Άγγελος Σινάνης

Info: εναλλακτικής διαδρομής επιστροφής ή μετάβασης στα Γιάννινα με είσοδο ή έξοδο αντίστοιχα το χωριό Πέτας Άρτας, μέσω Δυτικών Τζουμέρκων ακολουθώντας τον δρόμο προς Καλέντζι. Η κανονική διαδρομή  Γιάννινα - Άρτα από την εθνική (τρομάρα της) είναι 77χλμ. (1ω). Η διαδρομή από Τζουμέρκα είναι 87χλμ (2ω).

• Λίγο πριν την Πλάκα και το γνωστό της γεφύρι, υπάρχει διασταύρωση (πινακίδα προς Άρτα) που οδηγώντας στο χωριό Μονολίθι περνά από Δαφνωτή, Σκούπα, και Ροδαυγή καταλήγοντας Άρτα. Από εκεί ‘’κόβετε’’ αρκετά χλμ.
• Αν όμως συνεχίσετε προς γεφύρι Πλάκας – Γραικικό (πινακίδα προς Άγναντα) αλλάζουν όλες οι παραστάσεις, αφού θα διασχίσετε το Δυτικό μέρος των Τζουμέρκων.

Λίγο μετά την διασταύρωση φτάνετε στον Άραχθο και το ιστορικό πέτρινο γεφύρι της Πλάκας. Εκεί υπάρχει βενζινάδικο SHELL και το καφενεδάκι ‘’η συνάντηση’’ του Ευάγγελου Βαγγέλη (το άλλο συνήθως είναι κλειστό τον χειμώνα). Ο τόπος είναι ιδανικός για ελεύθερη κατασκήνωση, μην αγνοήσετε όμως την σύσταση της ΔΕΗ – υπάρχουν πινακίδες – και ‘’στήσετε’’ δίπλα στο ποτάμι. Εδώ ενώνεται με τον Άραχθο το ρέμα που κατεβαίνει από τα Άγναντα ενισχύοντας το ποτάμι που σε λίγα χλμ. σχηματίζει την όμορφη ομώνυμη του ποταμού λίμνη. Ο χωματόδρομος που θα δείτε δίπλα από το καφενείο δεν βγάζει στο Γραικικό γιατί μεσολαβεί το ποτάμι.  Λεπτομέρειες: Στο 9^ο χλμ από Πλάκα προς το χωριό Γραικικό, αριστερά σας ψηλά στο βουνό με διαυγή καιρό φαίνεται πεντακάθαρα ο Καταρράκτης του ομώνυμου χωριού. Αν πάτε προς Άγναντα λίγο πριν τους οικισμούς του χωριού, φαίνεται και πάλι.

Αυτόματος Αριθμός Κλήσης 0651

ΔΙΑΜΟΝΗ: Γιάννινα: ‘’Παλλάδιον’’ 25856 – 9, ‘’Καμάρες’’ 79348, ‘’Γαλαξίας’’ 25432 - 032, Ξενώνας Ζίτσας 0658 22933, Ξενώνας Δωδώνης: ‘’Ανδρομάχη’’ 91196, Νησάκι Ιωαννίνων: ‘’η κυρά Βασιλική’’, 81253, Κατερίνα Ντέλλα, 73494, Παππά Πολυξένη, 73494, Βαρακά Βαρβάρα 24396, Γρεβενίτι Νατάσα Παναγιωτοπούλου - Ρίκη Μότση 0656 31212, 31114, 0651 31979. ΠΡΟΣΟΧΗ : Αν διανυκτερεύσετε στο Νησάκι Ιωαννίνων (φυλασσόμενο PARKING: Πεπονής Θωμάς, Τσιριγώτη 4, τηλ 71051) ή το επισκεφθείτε, κλειδώστε σε σταθερό σημείο την μοτοσικλέτα, και μην αφήσετε οτιδήποτε αφαιρείται εύκολα.

ΚΑΜΠΙΝΓΚ: Ν. Ο. Ιωαννίνων ‘’Λιμνοπούλα’’ 25265. Καταφύγια: ‘’Μιτσικέλι’’ 1.400 μ, Γκαμήλας 1950 μ, Μαυροβουνίου 1950 μ, Σμόλικα 2000 μ, Info: Ε.Ο.Σ. Ιωαννίνων 22138, Ο.Χ.Σ. Πάπιγκου 0653 41138, Ε.Ο.Σ, Μετσόβου 0656 41249.

ΦΑΓΗΤΟ: ‘’ Η κυρά Βασιλική’’, ‘’Παμβώτις’’, ‘’Λιμνοπούλα’’, και άλλες ψαροταβέρνες στο νησάκι, και θαυμάσιες ποικιλίες για τσιπουράκι. ‘’Γάστρα’’ για Γιαπράκια (9^ο χλμ Ιωαννίνων - Κόνιτσας, προς Ζαγόρι) και ‘’Μακρής’’ στην λίμνη. ‘’Ντραμπάτοβα’’ πάνω στην λίμνη και Πεντανόστιμα ψητά κοτόπουλα στα κάρβουνα, στην κοινότητα Αμφιθέας. Ζαχαροπλαστείο ‘’Διεθνές’’ εκπληκτικό Γιαννιώτικο, Χαλβάς, Εκμέκ, Επιστρέφοντας από τον κεντρικό δρόμο Γιάννινα - Άρτα, θα περάσετε από τα Χάνια Τερόβου, ένα θαυμάσιο σημείο για στάση. Στο παρακείμενο καφενεδάκι, φούρνο, θα βρείτε του κόσμου τις νοστιμιές και εκπληκτική τυρόπιτα.

ΑΧΡΕΙΑΣΤΑ: Δήμος Ιωαννίνων 79921, Αστυνομία : (100),  26326. Τουριστική Αστυνομία: 25673. Α’ Βοήθειες: (166), 33461, 99111. Συνεργεία - Βουλκανιζατέρ: Λαμπροφώτης Αδαμάντιος, 78933, Γρίβας Κώστας, 36757,  Τζίμας Απόστολος, 72350, Καρακώστας Δημήτριος, 77983, Δήμου Γιώργος, 79335.

ΧΡΗΣΙΜΑ: www.teikoz.grwww.epirosnews.grwww.epirus.orgΔήμος Δωδώνης: 82356, Δήμος Ζίτσας 0658 22234, Αστυνομία 22222, 22232. Δ.Ε.Τ.Α. Ιωαννίνων 47301 – 5, Μουσεία: Παύλου Βρέλλη 92128, Αρχαιολογικό 33357, Ιστορικό 26356, Βυζαντινό 39692, 25989, Λαογραφικό 20515, Εταιρία Λαογραφικών Μελετών 23566, Αρχαιολογικός Χώρος Δωδώνης 82287, Σπήλαιο Περάματος 81521, Ε.Ο.Τ Ιωαννίνων 25086, 8. 

ΒΕΝΖΙΝΑΔΙΚΑ: Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, όλες τις εταιρίες παντού. Στον περιφερειακό της λίμνης στους Λογκάδες.

ΧΑΡΤΕΣ: Για Ζαγόρι ο νέος ορειβατικός και λεπτομερής από την ‘’Ανάβαση’’ 01 7293541 σε κλίμακα 1:50.000 Πλαστικοποιημένοι χάρτες ανά νομό που χωρούν στο tang Bag. Αγοράστε τον χάρτη Νο 20 ‘’Ιωάννινα’’, εκδόσεις  ‘’Ελλάδα’’ Κολοκοτρώνη 11 Αθήνα 01 3222573, 3225241, Βενιζέλου 3 Θεσσαλονίκη 031 223063.

ΒΙΒΛΙΑ: Στην ‘’Δωδώνη’’ Μιχαήλ Αγγέλου 27 στα Γιάννινα, τηλ 37585 θα βρείτε τα πάντα. Σπύρου Ι. Μαντά / Το γεφύρι και ο Ηπειρώτης, Τεχνικές Εκδόσεις 1987, Παναγιώτου Αραβαντινού / Περιγραφή της Ηπείρου εις Μέρη Τρία, Ν. Ιωαννίνων Σύγχρονη Πολιτισμική Γεωγραφία / Β. Νιτσιάκου, Μ. Αράπογλου, Κ. Καρανάτση / Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων 1998.

.ΛΕΣΧΕΣ ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΑΣ:ΣΥ.ΦΙ.ΜΟΠ. (Σύλλογος Φίλων Μοτοσικλέτας Πρέβεζας) Χαρ. Μούσκου 2,  Τηλ - Fax : 0682 24768. Πληροφορίες για το ταξίδι σας, όλο το χρόνο, βρίσκετε στους Έλληνες Περιηγητές – Ελάτη Τρικάλων Τηλ - Fax: 0434 71826. 

Περισσότερες πληροφορίες για την ΗΠΕΙΡΟ αντλήστε από την ενδεικτική Βιβλιογραφία – Αρθρογραφία:

• Ήπειρος / Ένθετο 7 ημέρες / Εφημ. Καθημερινή 9/7/2000
• Σπύρου Ι. Μαντά / Το γεφύρι και ο Ηπειρώτης / Τεχνικές Εκδόσεις 1987
• Αρχαία Αμβρακία / άρθρο της Γιώτας Σύκκα / Εφημ. Καθημερινή 17/3/01
• Σπυρίδωνος Δ. Περιστέρη / Δημοτικά τραγούδια Ηπείρου & Μωριά / Τέρτιος 1997
• Περιγραφή της Ηπείρου εις Μέρη Τρία / Παναγιώτη Αραβαντινού / Εταιρεία Ηπειρώτικων Μελετών 1984
• Ν. Ιωαννίνων Σύγχρονη Πολιτισμική Γεωγραφία / Β. Νιτσιάκου, Μ. Αράπογλου, Κ. Καρανάτση / Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων 1998