Οι 449 Περιοχές Ιδιαιτέρου Κάλλους της Ελλάδας (4607 λέξεις)
Κείμενο - Διαφάνειες: Άγγελος Σινάνης e – mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
© Φεβρουάριος 2006
Πρόγραμμα «Φιλότης»
Η Ελλάδα είναι κυρίως, ηπειρωτική χώρα με τεράστιο αποθεματικό ιστορικών τόπων, μνημείων ανθρώπινου πολιτισμού, πλούσια σε τοπία και φυσικό περιβάλλον με δεκάδες είδη αυτοφυούς χλωρίδας και μεγάλων, πυκνών δασικών εκτάσεων που δημιουργούν φιλόξενο περιβάλλον για χιλιάδες φυτικά και ζωικά είδη. Πολλές από αυτές τις περιοχές τις γνωρίζουμε ή έχουμε σκοπό να το κάνουμε μέσα από τα ταξίδια, που ολοένα πιο πολύ φαντάζουν, και είναι, απαραίτητα για την εξισορρόπηση του άγχους που δημιουργούν οι καινούργιες συνθήκες εργασίας, κυρίως όμως, οι μεγαλουπόλεις.
Οι επεμβάσεις του ανθρώπου σ’ αυτά τα φυσικά οικοσυστήματα, οι κάθε είδους παραγωγικές δραστηριότητες μεταβάλουν στο πέρασμα του χρόνου το περιβάλλον, και όπως αποδείχθηκε(1) πρόσφατα και το κλίμα, ενώ οι συνέπειες από την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων γίνονται ολοένα και πιο αισθητές. Όλα αυτά, και κυρίως ο ορατός πλέον κίνδυνος εξαφάνισης πολλών ειδών αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας καθώς και ο κίνδυνος υποβάθμισης πολλών οικοτόπων είχε σαν αποτέλεσμα την κινητοποίηση για τη λήψη μέτρων που σκοπό έχει την προστασία και διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς. Αυτή η προσπάθεια που καταβάλει ο άνθρωπος για τη διατήρηση της φύσης ξεκίνησε ήδη πριν από ενάμισι αιώνα, από τα κράτη που είχαν λύσει τις βασικές τους ανάγκες, και είχε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία προστατευόμενων περιοχών.
Ως πρώτη προσπάθεια για τη θεσμοθέτηση αυτών των περιοχών θεωρείται η ίδρυση του Εθνικού Πάρκου Yellowstone(2), το 1872, αν και είχε προηγηθεί το 1864 η ίδρυση του Εθνικού Δρυμού(3) Yosemite στην Καλιφόρνια των Η.Π.Α. Από τότε έως σήμερα, έχουν κηρυχθεί σε όλον τον κόσμο χιλιάδες προστατευόμενες περιοχές. Η Ελλάδα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης (σταυροδρόμι τριών Ηπείρων και βιογραφικών περιοχών), της μεγάλης ποικιλίας κλιματικών συνθηκών και της γεωμορφολογίας (έντονα ορεινό ανάγλυφο, κοιλάδες, λίμνες, χιλιάδες νησιά), παρουσιάζει σε σχέση με την έκτασή της, μεγάλη βιοποικιλότητα.
Η έννοια της προστασίας της φύσης αναγνωρίστηκε και εκφράστηκε για πρώτη φορά με την κήρυξη του Ολύμπου σε Εθνικού Δρυμού με πυρήνα 40.000 στρ., ήδη από το 1938 (9 Ιουνίου). Την πρώτη αυτή περιοχή που χαρακτηρίστηκε «Εθνικός Δρυμός» και προστατεύεται με ειδικό καθεστώς ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια, άλλες εννέα(4). Σήμερα, εικοσιτρείς περιοχές(5) χαρακτηρίζονται με τον όρο «Εθνικά Πάρκα» και προστατεύονται από την εθνική νομοθεσία, (Ν.1650/86, ο αρχικός νόμος πλαίσιο (ΦΕΚ 160/Α/16.10.86), για την προστασία του περιβάλλοντος που συμπληρώθηκε από το Π.Δ. 67/1981 (ΦΕΚ 23/Α/30.1.81) τον Ν. 2742/99 και τον Ν. 3044/02), αλλά και από τα πλαίσια που έχουν θέσει οι διεθνείς συμβάσεις, σημαντικότερες(6) από τις οποίες είναι:
- «Συμφωνία επί των Διεθνούς ενδιαφέροντος Υγροτόπων», γνωστή περισσότερο ως Σύμβαση Ραμσάρ, η οποία τέθηκε σε ισχύ το 1974 με το Ν.Δ.191/1974 (ΦΕΚ 350/Α/20.11.1974) και στην οποία έχουν περιληφθεί οι έντεκα υγρότοποι(7) της χώρας.
- «Σύμβαση της Βέρνης» (Συμβούλιο της Ευρώπης, 19/9/1979) για τη διατήρηση της άγριας ζωής, χλωρίδας και πανίδας, των απειλούμενων με εξαφάνιση ειδών και των μεταναστευτικών πουλιών, Ν. 1335/1983 (ΦΕΚ 32/Α/14.3.83).
- «Σύμβαση Cites» για το διεθνές εμπόριο άγριων ειδών πανίδας και χλωρίδας που απειλούνται με εξαφάνιση Ν. 2055/1992 (ΦΕΚ 112/Β/1.3.85).
- «Σύμβαση για τη βιολογική ποικιλότητα» του ΟΗΕ (Ρίο,5/6/1992) για τη διατήρηση και προστασία της βιολογικής ποικιλότητας. Ν. 2204/1994 (ΦΕΚ 59/Α) και απόφαση 93/626/ΕΟΚ του Συμβουλίου, Αριθ.L 309, 13/12/1993
- «Σύμβαση της Βόννης» για τη διατήρηση των μεταναστευτικών ειδών της άγριας πανίδας (Βόννη, 1979) που τέθηκε σε ισχύ το 1983, με σκοπό την προστασία των πτηνών, θηλαστικών, Ψαριών και ασπόνδυλων.
Στα πλαίσια της Ε.Ε. δύο είναι οι πιο σημαντικές Οδηγίες:
- Οδηγία 79/409/ΕΟΚ (Ε.Ε) για «τη διατήρηση των άγριων πτηνών», η οποία σκοπό έχει τη λήψη των αναγκαίων μέτρων από τα κράτη μέλη, ώστε να διατηρηθεί ο πληθυσμός της άγριας ορνιθοπανίδας σε ικανό επίπεδο, τέτοιο, που να καλύπτει τις οικολογικές και επιστημονικές απαιτήσεις, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις οικονομικές δραστηριότητες. Η εναρμόνιση με το ελληνικό δίκαιο έγινε με την Κοινή Υπουργική Απόφαση 414885/29.11.1985 (ΦΕΚ757/Β/18.12.85). Από αυτήν προκύψαν 52 περιοχές ως «Περιοχές Ειδικής Προστασίας», (SPA – SpecialProtectedAreasκαι IBA – ImportantBirdArea), η τελευταία, σύμφωνα με την πρόταση των ICBP – IWRB (InternationalCouncilforBirdPreservation – InternationalWaterfowlWetlandsResearchBureau) .
- Οδηγία 92/43/ΕΟΚ (Ε.Ε.) για «τη διατήρηση των οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας», στην οποία προβλέπεται η δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Ειδικών Ζωνών Διατήρησης, περισσότερο γνωστό σαν Δίκτυο Natura 2000. Αυτή η οδηγία έχει σκοπό να προστατεύσει τους φυσικούς υγρότοπους και τα είδη φυτών και ζώων που έχουν ενδιαφέρων για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο ελληνικός κατάλογος περιλαμβάνει 264 περιοχές, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι προαναφερθείσες 52 σύμφωνα με την ως άνω οδηγία, 79/409/ΕΟΚ.
Μέσα σε αυτό το θεσμικό πλαίσιο που δημιουργούν αυτές οι αποφάσεις και οι συμβάσεις, πορεύεται και η Ελλάδα η οποία, με τις σημαντικές ρυθμίσεις του Νόμου 1650/86 κατηγοριοποίησε τις προστατευόμενες περιοχές ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του τόπου. Έτσι έχουμε, περιοχές Απόλυτης Προστασίας, Φυσικά Καταφύγια, Θαλάσσια, Φυσικά και Εθνικά Πάρκα, Αισθητικά Δάση – Μνημεία της Φύσης, και τέλος, προστατευόμενα τοπία. Στα πλαίσια του Ν.1465/1950 υπάρχει η δυνατότητα ανακήρυξης ορισμένων περιοχών ως «Τοπίων Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους».
Σε αυτή την κατηγορία, ανήκει το πρόγραμμα του Ε.Μ.Π. που αναδημοσιεύουμε. Αυτή η μοναδική έρευνα του Πολυτεχνείου δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στην Εφημερίδα Καθημερινή της Κυριακής 4ης Ιουλίου 1999. Σε συνεργασία, και με άδεια της Καθημερινής, που και μέσα από αυτές τις σελίδες την ευχαριστώ πολύ, αναδημοσιεύουμε τα αποτελέσματα της τριετούς έρευνας με τις 449 πιο όμορφες περιοχές της Ελλάδας με την ευχή να επισκεφθείτε όσο το δυνατόν περισσότερα.
Με την ολοκλήρωση του επίπονου προγράμματος «Οριοθέτηση και καθορισμός μέτρων προστασίας τοπίων ιδιαίτερου φυσικού κάλλους», καταμετρήθηκαν οι πιο όμορφες περιοχές της Ελλάδας. Το πρόγραμμα, αποτελεί συνέχεια των αντίστοιχων προσπαθειών καταγραφής της χλωρίδας και της πανίδας καθώς και των βιοτόπων της Ελλάδας. Το ιδιαίτερο δύσκολο και φιλόδοξο πλάνο ανέλαβε να υλοποιήσει, ύστερα από ανάθεση του ΥΠΕΧΩΔΕ, ο Τομέας Υδραυλικών και Θαλασσίων Έργων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, με επιστημονικό υπεύθυνο τον επίκουρο καθηγητή κ. Κίμωνα Χατζημπίρο.
Για την εργασία αυτή, μίλησε στον δημοσιογράφο Απόστολο Λακασά της εφημερίδας Καθημερινή ο κ. Κίμωνας Χατζημπίρος: «Ο τίτλος όλου του προγράμματος είναι «Φιλότης»· λέξη που σύμφωνα με τον κ. Χατζημπίρο χρησιμοποιήθηκε από τον φιλόσοφο Εμπεδοκλή και σημαίνει την ενοποιητική δύναμη της φύσης. Στο τρίτο μέρος του προγράμματος, αυτό που παρουσιάζουμε σήμερα, τετρακόσιες σαράντα εννέα περιοχές επιλέχθηκαν για να προταθούν και να κηρυχθούν Τοπία Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους (ΤΙΦΚ).
Οι τόποι αυτοί καταλαμβάνουν περίπου το 5% της συνολικής χερσαίας επιφάνειας της Ελλάδος, ποσοστό, το οποίο θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό με βάση την αξιολόγηση και τα κριτήρια που τίθενται από τους επιστήμονες σε ανάλογες έρευνες. Τα κριτήρια της επιλογής είναι πολλαπλά και τόσα, όσα και οι λόγοι προστασίας κάποιου τόπου.«Για μας το φυσικό κάλλος δεν περιορίζεται μόνο σε καθαρά φυσικά στοιχεία, όπως είναι η βλάστηση, το νερό, και άλλα γεωλογικά στοιχεία, αλλά επεκτείνεται και σε ανθρώπινες κατασκευές όπως ένας παραδοσιακός οικισμός, ένα πέτρινο γεφύρι, ένα μοναστήρι κ.λπ. προσπαθήσαμε να ορίσουμε την ομορφιά με ένα τρόπο πιο πολύπλευρο απ’ αυτό μόνο του φυσικού κάλλους. Όσον αφορά αυτό καθ’ αυτό το φυσικό κάλλος, προτείνουμε μόνο τις περιοχές εκείνες που έχουν πολύ σημαντικά φυσικά στοιχεία».
Τι σημαίνει όμως η κήρυξη ενός τόπου ως Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλους; Όπως μας πληροφορεί ο κ. Χατζημπίρος «ένα ΤΙΦΚ προστατεύεται από τις ανθρώπινες επεμβάσεις που θα το «διαταράξουν» και το ΥΠΕΧΩΔΕ σκοπεύει να ορίσει με σαφήνεια τις αναλυτικές προδιαγραφές για την προστασία των ΤΙΦΚ». Έως τώρα η κήρυξη μιας περιοχής σε ΤΙΦΚ ήταν στην αρμοδιότητα του υπουργείου Πολιτισμού. Όμως, παρατηρεί ο κ. Χατζημπίρος, «οι τόποι που είχαν ορισθεί από αυτό ως προστατευόμενοι ήταν μόνο ιστορικής, αρχαιολογικής και αρχιτεκτονικής αξίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα των κριτηρίων, που είχαν υιοθετηθεί από το υπουργείο Πολιτισμού, είναι ότι ως ΤΙΦΚ είχε χαρακτηρισθεί ο χώρος που έγινε η μάχη των Δερβένων». Αρχικά, από το Υπουργείο Πολιτισμού ως ΤΙΦΚ είχαν κριθεί 507 τόποι. Με το πρόγραμμα του ΕΜΠ διατηρούνται 190 παλιά ΤΙΦΚ και προτείνονται 259 νέες τοποθεσίες.
ΝΟΜΟΣ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ
- 1. Δάσος Βαλανιδιάς Σκούρτου -Παλιομάνινας
- 2. Δάσος Φράξου Λεσινίου
- 3. Κλεισούρα Μεσολογγίου
- 4. Λίμνη Κομήτη Βόνιτσας
- 5. Λόφος και Φρούριο Βόνιτσας
- 6. Ναύπακτος
- 7. Νησάκι Κουκουμίτσα Βόνιτσας
- 8. Νησίδα Κλείσοβα και λιμνοθάλασσα Κλείσοβας
- 9. Νησίδα Οξειά
- 10. Νησίδες Αγίου Νικολάου
- 11. Νήσος Κάλαμος
- 12. Όρος Βαράσοβα
- 13. Στενά Αχελώου
- 14. Φαράγγι Κότσαλου
- 15. Φρούριο Αγ. Μαύρας και περιβάλλων Χώρος
ΝΟΜΟΣ ΑΡΓΟΛΙΔΟΣ
- 16. Ακροναυπλία και Παλαμίδι
- 17. Ανώνυμος Λόφος Δυτικά της Ασίνης
- 18. Νέα Επίδαυρος
ΝΟΜΟΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ
- 19. Δημητσάνα, Στεμνίτσα και Φαράγγι Λούσιου
- 20. Καρύταινα
- 21. Καστάνιτσα Πάρνωνα
- 22. Κερασιά – Βλαχοκερασιά Αρκαδίας
- 23. Λόφος Στόχος Νεστάνης (Τσιπιανών)
- 24. Χώρος μάχης Βερβαίνων
ΝΟΜΟΣ ΑΡΤΑΣ
- 25. Λιμνοθάλασα Λογαρού και Δέλτα Αράχθου
- 26. Λιμνοθάλασσες Ροδιάς – Τσουκαλιού
- 27. Νότια Στενά Λούρου
ΝΟΜΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ
- 28. Ακρόπολη – Αρχαία Αγορά – Λόφοι Νυμφών, Μουσών και Πνύκας
- 29. Αλεποχώρι – Ψάθα – Πόρτο Γερμενό
- 30. Άρμα και φαράγγι Γκούρας
- 31. Βουνά Σουνίου
- 32. Βραυρώνα
- 33. Δάσος Καισαριανής
- 34. Διαβολογέφυρο Τροιζήνας
- 35. Ελλάνιο Όρος
- 36. Καψάλι και Χώρα Κυθήρων
- 37. Λίμνη Βουλιαγμένης Αττικής
- 38. Λίμνη Κουμουνδούρου και Λόφος Ηχούς
- 39. Μονή Δαφνίου
- 40. Μυλοπόταμος, Κάτω Χώρα και Πίσω Πηγάδι
- 41. Νήσος Δοκός
- 42. Νήσος Πόρος και Μόδι
- 43. Νήσος Σπέτσες
- 44. Νήσος Ύδρα
- 45. Παραλία Καλαδί Κυθήρων
- 46. Περιοχή Αμφιαράειου
- 47. Περιοχή Ραμνούντα – Λοιμικού
- 48. Πρώην Βασιλικό κτήμα Τατοΐου
- 49. Σχινιάς Μαραθώνα
- 50. Φαράγγι Παλαιοχώρας Κυθήρων
- 51. Χερσόνησος Μεθάνων
ΝΟΜΟΣ ΑΧΑΪΑΣ
- 52. Βράχος Αγ. Λεοντίου Μονής Ταξιαρχών
- 53. Λίμνη Τσιβλού
- 54. Μονή Μακελαριάς, Βράχος, Γερακοβούνι, Λίμνη Ρακίτα
- 55. Μπουφούσκια Αιγίου
- 56. Πηγές Ποταμού Αροανίου
- 57. Πηγές Ποταμού Λάδωνα
- 58. Φαράγγι Βουραϊκού
ΝΟΜΟΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ
- 59. Λίμνη Παραλίμνη
- 60. Όσιος Λουκάς
- 61. Σπηλιά Αλιάρτου
ΝΟΜΟΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ
- 62. Κοιλάδα Βάλια Κίρνα Σμόλικα
- 63. Μονή Ζάβορδας
- 64. Σπήλαιο Γρεβενών και Όρλιακας
ΝΟΜΟΣ ΔΡΑΜΑΣ
- 65. Βυργιώτισσα – Κεφαλόσκαλο (Δάσος Σημύδας)
- 66. Φαλακρόν Όρος (αλπική περιοχή)
ΝΟΜΟΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ
- 67. Αρχαία Κάμειρος
- 68. Ασφένδιου στην Κω
- 69. Κοσκινού Ρόδου
- 70. Λίνδος Ρόδου
- 71. Λόφος Φιλερήμου Ρόδου
- 72. Μονόλιθος Ρόδου
- 73. Νήσοι Μεγίστη (Καστελλόριζο), Ρω, Στρογγυλή
- 74. Νήσος Γυαλί
- 75. Νήσος Νίσυρος
- 76. Νήσος Πάτμος
- 77. Νήσος Σύμη
- 78. Νήσος Χάλκη
- 79. Παντέλι, Πλάτανος, Αγία Μαρίνα Λέρου
- 80. Προφήτης Ηλίας Ρόδου
- 81. Ροδίνι
- 82. Χαράδρα Πετελούδων Ρόδου
- 83. Χώρα Αστυπάλαιας
ΝΟΜΟΣ ΕΒΡΟΥ
- 84. Παραποτάμιο Δάσος Έβρου
- 85. Φαράγγι Γριά Βάθρας (Βαράδες) Σαμοθράκης
- 86. Φαράγγι Στομάρι Σαμοθράκης
- 87. Φαράγγι Φονιάς Σαμοθράκης
ΝΟΜΟΣ ΕΥΒΟΙΑΣ
- 88. Ακρωτήριο Καφηρέας (Κάβο Ντόρο)
- 89. Δημοσάρι και Καστανόλογγος στην Οχη Ευβοίας
- 90. Κοιλάδα Ρουκλιών Καρυστίας
- 91. Νησίδα Σαρακηνό Σκύρου
- 92. Νησίδα Στρογγυλή Ευβοίας
- 93. Νησίδες Μονολιά και Λιχάδες Ευβοίας
- 94. Ορεινοί οικισμοί περιοχής Κύμης
- 95. Όρμος Καλογριάς, Ατσίτσα και γειτονικό Πευκοδάσος
- 96. Ρέματα Μουρτερής και Μανικιώτικο περιοχής Κύμης
- 97. Χώρα Σκύρου
ΝΟΜΟΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ
- 98. Φαράγγι Αγραφιώτη Ευρυτανίας
- 99. Φαράγγι Ασπρορέματος Ευρυτανίας
- 100. Φαράγγι Κρικελοπόταμου
- 101. Φαράγγι Πανταβρέχει Ευρυτανίας
ΝΟΜΟΣ ΗΛΕΙΑΣ
102. Ακρωτήριο Αγ. Ανδρέα Κατάκωλου
103. Ανδρίτσαινα
104. Αρχαία Ολυμπία
105. Λίμνη και δάσος Καιάφα
106. Μονή Κρεμαστής
107. Παραπόταμοι Αλφειού
ΝΟΜΟΣ ΗΜΑΘΙΑΣ
108. Άγιος Νικόλαος Ναούσης
109. Μονή Τιμίου Προδρόμου Βεροίας (Στενά Αλιάκμονα)
110. Ξηρολίβαδο Βεροίας
ΝΟΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
- 111. Αγία Ειρήνη
- 112. Αγία Τριάδα
- 113. Αστερούσια Όρη (Κοφινάς)
- 114. Βαθύπετρο
- 115. Βώρος
- 116. Γιούχτας
- 117. Γόρτυς
- 118. Κανλί Καστέλι (Προφήτης Ηλίας, Ρόκκα)
- 119. Καρφί, Κράσι, Κερά
- 120. Κνωσσός
- 121. Λύττος ή Ξυδάς
- 122. Μονή Βροντησιού
- 123. Πρινιάς
- 124. Σίβα
- 125. Σπήλαιο Καμαρών
- 126. Φαιστός
- 127. Χόνδρος
ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ
128. Κοιλάδα Καλαμά μεταξύ των χωριών Σίδερη και Πηγαδούλια
129. Εκβολή Καλαμά
130. Όρμος Αρίλας
131. Παραλία και Νησάκι Πέραμος
132. Στενά Καλαμά
133. Σύβοτα
134. Φράγμα Καλαμά
135. Χαράδρα Καλπακιώτικου ρέματος στο Φοινίκι
136. Χαράδρα Ρέματος Ντάλα και Στενά Αχέροντα
ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
137. Κέδρινος Λόφος Θεσσαλονίκης (Σέιχ Σου)
ΝΟΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
Από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. προστατεύονται το Μέτσοβο βάσει ειδικού διατάγματος, ως παραδοσιακός οικισμός και όλα τα χωριά του Ζαγορίου και της ευρύτερης περιοχής (61 οικισμοί) οι οποίοι χαρακτηρίζονται ως παραδοσιακοί με βάση το Π.Δ. της 26/9/79, όπως τροποποιήθηκε με Π.Δ. το 1995
138. Αισθητικό δάσος Ιωαννίνων
139. Βόρεια Στενά Λούρου
140. Δίλοφο Ζαγορίου
141. Εκκλησάκι Ταξιαρχών στα Κάτω Πεδινά
142. Καπέσοβο και Βραδέτο Ζαγορίου
143. Κήποι, Κουκούλι και το μεταξύ τους φαράγγι
144. Λίμνη Παμβώτιδα και Νησί Ιωαννίνων
145. Λίμνη πηγών Αώου
146. Λίμνη Ζαραβίνας
147. Μέτσοβο
148. Μικρό και Μεγάλο Πάπιγκο
149. Μονοδέντρι και Βίτσα Ζαγορίου
150. Οροπέδιο Μονοδενδρίου Ιωαννίνων
151. Στενά Άραχθου
152. Στενά Σαραντάπορου
153. Συμβολή Αώου – Βοϊδομάτη
154. Τμήμα της Κοιλάδας του Καλαμά από Σουλόπουλο μέχρι Γρίμποβο
155. Φαράγγι Βίκου και ποταμός Βοϊδομάτης
156. Φαράγγι Δολού Πωγωνιανής
157. Φαράγγι Μονής Ρογκοβού
158. Φαράγγι ποταμού Χρούσια, Σιράκο, Καλαρίτες
159. Χαράδρα Αώου
160. Χαράδρα Θεογέφυρου
161. Χαράδρα ποταμού Γόρμου
ΝΟΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ
162. Άγιος Ιωάννης Καβάλας
163. Αισθητικό Δάσος Αμυγδαλεώνα Καβάλας
164. Αλυκή Θάσου
165. Αρχαία Θάσος
166. Αστρίς Θάσου
167. Ελευθερούπολη Καβάλας
168. Κοίνυρα Θάσου
169. Νέα Πέραμος
170. όρος Παγγαίο
171. Παναγία ή Αναστάσιον Θάσου
172. Συνοικία (Χερσόνησος) Παναγία Καβάλας
ΝΟΜΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
173. Αισθητικό δάσος Καραισκάκη Καρδίτσας
174. Άλσος Παπαράντζας (Χίλια Δέντρα Καρδίτσας
175. Ιερά Μονή Ρεντίνας
176. Μονή Σπηλιάς Κουμπουριανών Αγράφων (Σπηλιώτισσα)
177. Περιοχή Λίμνης Πλαστήρα (Ταυρωπού ή Μέγδοβα)
ΝΟΜΟΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ
178. Κρανιώνας, Χάλαρα, Παύλος Μελάς
179. Λίμνες Αρένες Γράμμου
180. Λίμνη και Χερσόνησος Καστοριάς
181. Παρόχθια τμήματα του Αλιάκμονα στο Νεστόριο Καστοριάς
182. Περιοχή Πεύκου Γράμμου
183. Υψώματα Επταχωρίου
184. Φαράγγι Κορομηλιάς Καστοριάς
ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ
185. Ακρωτήριο Αρίλλας και Πόρτο Τιμόνι
186. Ακρωτήριο Ελάια (Κλαμπ Μεντιτερανέ)
187. Ακρωτήριο και Όρμος Καλάμι
188. Ακρωτήριο και Όρμος Κουλούρας
189. Ακρωτήριο Καστρί και γύρω πλαγιές
190. Ακρωτήριο Κεφάλι και Νησίδες Διάπλο και Διάκοπο
191. Άνω Κορακιανά Κέρκυρας
192. Αχχίλειο και Γαστούρι Κέρκυρας
193. Βαρυπατάδες
194. Βουνό πάνω από Μπενίτσες
195. Καρουσάδες
196. Κάτω Γαρούνα και γύρω περιοχή
197. Λιμνοθάλασσα Αντηνιώτη
198. Λιμνοθάλασσα Κορισσίων
199. Λιμνοθάλασσα Χαλκιοπούλου
200. Νησίδα Λαζαρέττο (Γουβίνο)
201. Νησίδα Πτυχία (Βίδος)
202. Νησίδες Γυναίκα, Συκιά και Κραβιά
203. Νήσος Παξοί
204. Όρμος και Χερσόνησος Αγίου Στεφάνου
205. Παλιοκαστρίτσα
206. Πέλεκας – Γλυφάδα Κέρκυρας
207. Πλαγιές γύρω από τους Λάκωνες
208. Πλαγιές νότια της παραλίας Αγίου Γεωργίου και Αγγελόκαστρο
209. Ύψωμα πάνω από τα χωριά Ασπιωτάδες και Μανατάδες
210. Φρούριο Αγίου Νικολάου (Παλιό) Κέρκυρας
211. Χερσόνησος και Όρμος Κερασιάς
212. Χερσόνησος Κανόνι και Ποντικονήσι Κέρκυρας
213. Χρσόνησος Κασσιόπης (Κασσώπης)
214. Χωριό Άγιος Μάρκος και γύρω περιοχή
ΝΟΜΟΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ
215. Εθνικός Δρυμός Αίνου ή Μόντε Νέρο και Κόλπος Λουρδάς
216. Κάστρο Αγίου Γεωργίου, Σαν Τζόρτζιο ή πόλη της Κεφαλονιάς
217. Λίμνη Μελισσάνη
218. Όρμος Μύρτου Κεφαλλονιάς
219. Όρμος Σαρακήνικο Ιθάκης
220. Φρίκες – Κιόνι Ιθάκης
221. Χερσόνησος Άσσου
222. Χερσόνησος Ερίσου
ΝΟΜΟΣ ΚΙΛΚΙΣ
223. Μεγάλο Ρέμα
ΝΟΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ
224. Καταρράκτης «Σκεπασμένο» Βελβενδού
225. Υψώματα Βυθού Πενταλόφου
226. Φαράγγι και Κάστρο Σερβίων Κοζάνης (Πόρτες)
ΝΟΜΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
227. Αισθητικό δάσος Πευκιά Ξυλοκάστρου
228. Ακροκόρινθος
229. Βουνό Παναγίας Κορυφής
230. Κοιλάδα Φενεού
231. Λίμνη Στυμφαλία
232. Λόφος Παναγία Νεμέας
233. Μετέωρα Κορινθίας
234. Μονή Θεοτόκου Περαχώρας
235. Περιοχή Ηραίου Περαχώρας
236. Πέτρα Περαχώρας (Βράχος Βουνού
237. Υψώματα βόρεια του χωριού Στενό Κορινθίας
238. Υψώματα Ελληνικού
239. Υψώματα Λυγιάς
ΝΟΜΟΣ ΚΥΚΛΑΔΩΝ
240. Άνω Σύρος
241. Βόλαξ Τήνου
242. Διπόταμα Άνδρου
243. Ερμούπολη
244. Κλέφτικο Μήλου
245. Νάουσα Πάρου
246. Νησίδα Άνυδρος
247. Νησίδα Νικουριά Αμοργού
248. Νήσοι Θηρασία, Ασπρονήσι, Παλιά και Νέα Καμένη
249. Νήσος Ανάφη
250. Νήσος Αντίμηλος
251. Νήσος Θήρα ή Σαντορίνη
252. Νήσος Ίος
253. Νήσος Κίμωλος
254. Νήσος Μύκονος
255. Νήσος Σέριφος
256. Νήσος Σίκινος
257. Νήσος Σίφνος
258. Νήσος Φολέγανδρος
259. Όρμος Οτζιάς
260. Παναγία Χοζοβιώτισσα Αμοργού
261. Παροικιά Πάρου
262. Χώρα Αμοργού
263. Χώρα Νάξου
264. Χώρα Τήνου
ΝΟΜΟΣ ΛΑΚΩΝΙΑΣ
265. Αρεόπολη
266. Βάθεια
267. Γύθειο
268. Κεντρικός Ταΰγετος
269. Κίττα
270. Λαγκάδα Ταϋγέτου
271. Μίνα Μάνης
272. Μονεμβασιά
273. Περιοχή Μυστρά – Παρορίου – Αγίου Ιωάννου
ΝΟΜΟΣ ΛΑΡΙΣΗΣ
274. Αισθητικό Δάσος Όσσας
275. Η μεταξύ Λαρίσης και Φαρσάλων αγροτική περιοχή
276. Κοιλάδα Τεμπών
277. Χαράδρες Ξερολάκκί και Παπά Ρέμα Ολύμπου
ΝΟΜΟΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ
278. Βάι
279. Βόιλα
280. Βρόκαστρο
281. Δικταίον Άντρον
282. Δρήρος
283. Ζάκρος
284. Κριτσά
285. Λατώ
286. Λιθίνες Σητείας
287. Μίλατος
288. Μονή Καψά
289. Νησάκι Ψείρα
290. Νήσοι Άγιοι Πάντες και Μικρονήσι
291. Νήσοι Διονυσιάδες
292. Νήσος και Χερσόνησος Σπιναλόγκα
293. Νήσος Κουφονήσι (Λευκή)
294. Νήσος Χρυσή ή Γαιδουρονήσι
295. Οροπέδιο Καθαρού (Δίκτη)
296. Οροπέδιο Λασιθίου
297. Περιοχή Βρυονησίου
298. Πετσοφάς
299. Σελάκανο
300. Σταυροχώρι
301. Φαράγγι Μύθων
302. Φαράγγι Χα
ΝΟΜΟΣ ΛΕΣΒΟΥ
303. Καρύνη Αγιάσου
304. Μήθυμνα ή Μόλυβος
305. Περιοχή Μουσείου Τεριάντ στη Λέσβο
306. Πέτρα Λέσβου
ΝΟΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΟΣ
307. Ανατολική Λιμνοθάλασσα και Αλυκές Λευκάδας
308. Βόρεια Λιμνοθάλασσα (Παλιώνης – Αβλιμών) Λευκάδας
309. Νησάκι Μαδουρή Λευκάδας
310. Νησίδα Σκορπίδι Λευκάδας
311. Νησίδα Σκορπιός Λευκάδας
312. Νησίδα Σπάρτη Λευκάδας
313. Χρσόνησος Νυδρίου Λευκάδας
ΝΟΜΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ
314. Άγιος Βλάσιος και Άγιος Γεώργιος Πηλίου
315. Αγνώντας – Λιμνονάρι Σκοπέλου
316. Αισθητικό Δάσος Κουρί Αλμυρού
317. Βράχος Μονής Αγίου Ιωάννου Σκοπέλου
318. Δράκεια και Άγιος Λαυρέντιος Πηλίου
319. Ζαγορά
320. Κόλπος Νηών Σούρπης
321. Μακρινίτσα και Πορταριά Πηλίου
322. Μηλιές, Βυζίτσα, Πινακάτες Πηλίου
323. Όρμος Κουκουναριές Σκιάθου
324. Πάνορμος – Μηλιά – Χόβολο Σκοπέλου
325. Περιοχή Ι. Μ. εΥΑΓΓΕΛΊΣΤΡΙΑς Σκιάθου
326. Στάφυλος Σκοπέλου
327. Τσαγκαράδα – Μούρεσι – Κισσός – Ανήλιο Πηλίου
328. Χερσόνησος Τραγοβούνι (Σουφλερή)
ΝΟΜΟΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
329. Άνω Πόλη Κυπαρισσίας
330. Καρδαμύλη
331. Κορώνη
332. Μανιάκι – Ταμπούρια – Παπαφλέσσα
333. Μεθώνη
334. Όρος Προφήτης Ηλίας (Λιούστρα) Μεσσηνίας
335. Πύλος και Όρμος Ναυαρίνου
336. Φαράγγι Κοσκάρακας
337. Φαράγγι ποταμού Νέδα
ΝΟΜΟΣ ΞΑΝΘΗΣ
338. Γυφτόκαστρο Ξάνθης
339. Δάσος Τσίχλας Χαϊντούς
340. Καταρράκτης Λειβαδίτη
341. Λιμανάκι Πόρτο Λάγος
342. Στενά Νέστου (Θρακικά Τέμπη)
343. Το παλιό τμήμα της Ξάνθης
ΝΟΜΟΣ ΠΕΛΛΑΣ
344. Καλή Πεδιάδα (Ντόμπρο Πόλε) Όρους Βόρα (Καϊμάκτσαλαν)
345. Καταρράκτες Έδεσσας
346. Κοιλάδα Κόζιακα Όρους Βόρας (Καϊμάκτσαλαν)
347. Λίμνη Άγρα
348. Φαράγγι Νικολάου (Λουτρά Αριδαίας) Όρους Βόρα
ΝΟΜΟΣ ΠΙΕΡΙΑΣ
349. Εθνικός Δρυμός Ολύμπου
350. Πιέρια όρη
351. Πλαταμώνας
352. Στενά Πέτρας Ολύμπου
ΝΟΜΟΣ ΠΡΕΒΕΖΗΣ
353. Κοιλάδα Αχέροντα από Αλώνι μέχρι Γλυκή
354. Αισθητικό Δάσος Μύτικα Πρέβεζας
355. Εκβολή Αχέροντα και Νεκρομαντείο
356. Έλος Καλοδίκι Πάργας
357. Λίμνη Ζηρός Φιλιππιάδας
358. Λιμνοθάλασσα Τσοπέλι Αμβρακικού
359. Νησάκια και Φρούριο Πάργας
360. Τμήμα Αχέροντα από Γλυκή μέχρι Καστρί
ΝΟΜΟΣ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
361. Ελεύθερνα
362. Ιδαίον Άντρον ή Αγία Τριάδα
363. Μαρουλάς
364. Μονή Πρέβελη και Κουρταλιώτικο φαράγγι
365. Μπονριπάρι (Βονιπάρι ή Μονιπάρι)
366. Μύλοι
367. Πατσός (Πατσιανό Φαράγγι)
368. Σύβριτος
369. Φαράγγι Κοτσυφού
370. Φαράγγι Πετρέ
371. Χρωμοναστήρι
372. Ψηλορείτης (Ίδη)
ΝΟΜΟΣ ΡΟΔΟΠΗΣ
373. Μαρώνεια
ΝΟΜΟΣ ΣΑΜΟΥ
374. Άνω Βαθύ
375. Ζωοδόχος Πηγή και Ακρωτήριο Πράσσο Σάμου
376. Μονή Μεγάλης Παναγιάς
377. Μονή Τιμίου Σταυρού
378. Μονοπάτι από Μονή Βροντά προς πηγή Μάνα
379. Όρος Κέρκης Σάμο
380. Ποτάμι Σάμου
381. Πυθαγόρειο
382. Υδρούσσα
383. Χαράδρα από Κακοπερατό μέχρι Σεϊτάνι
384. Χαράδρα και χωριό Μανολάτες
ΝΟΜΟΣ ΣΕΡΡΩΝ
385. Μονή Τιμίου Σταυρού Σερρών
386. Όρος Λαϊλιάς (Όρη Βροντούς)
387. Στενά Προμαχώνα Σερρών
388. Φαράγγι Αγγίτη ποταμού
ΝΟΜΟΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ
389. Αισθητικό Δάσος Λόφων Κάστρου και Αηλιά Τρικάλων
390. Περιοχή Μετεώρων
391. Περιοχή Μονής Δουσίκου
392. Πύλη Τρικάλων
ΝΟΜΟΣ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ
393. Αισθητικό δάσος Τιθορέας
394. Όρος Καλλίδρομο (Μενδενίτσα)
395. Περιοχή Αγίου Κωνσταντίνου – Καμένων Βούρλων
396. Φαράγγι Γοργοποτάμου
ΝΟΜΟΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
397. Βίγλα Πισοδερίου
398. Λέχοβο, Κλεισούρα, Βαρικό
399. Λίμνες Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα
400. Λίμνη Μικρή Πρέσπα
401. Λίμνη Πετρών
402. Νυμφαίο
ΝΟΜΟΣ ΦΩΚΙΔΑΣ
403. Γαλαξείδι
404. Δελφικό τοπίο
405. Νησίδα Δριμνιά Δωρίδας
406. Νησίδα Πρασούδι Δωρίδας
407. Νήσος Τριζόνια Δωρίδας
408. Χερσόνησος Κόκκινος Μοναστηρακίου
ΝΟΜΟΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ
409. Άγιος Μάμμας
410. Άθυτος Κασσάνδρας
411. Βουρβουρού Σιθωνίας
412. Ιερισσός
413. Στέγειρα (Ολυμπιάδα) και Νησίδα Κάπρος
414. Στενά Ρεντίνας
415. Τορώνη – Πόρτο Κουφό Σιθωνίας
416. Χαράδρα Κηπουρίτσα Στρατωνικού
ΝΟΜΟΣ ΧΑΝΙΩΝ
417. Άγιος Παύλος
418. Απτέρα
419. Άσπρο
420. Γαβαλοχώρι
421. Γλυκά Νερά Σφακίων
422. Δίκτυνα
423. Δουλιανά (Νταϊλιανά)
424. Έλυρος
425. Θέρισο
426. Ιμπριώτικο Φαράγγι
427. Λευκά Όρη (Ζώνη 2000 μ.)
428. Λίμνη Κουρνά
429. Λισσός
430. Λουτρό
431. Μεσκλά
432. Μονή Γουβερνέτου ή Καθολικό
433. Μπάλος (Γραμβούσα)
434. Νήσοι Άγρια και Ήμερη Γραμβούσα
435. Νήσος Γαυδοπούλα
436. Νήσος Γαύδος (Βόρεια ακτή)
437. Νήσος Γαύδος (Τρυπητή)
438. Νήσος Ελαφόνησος (Λαφονήσι) Κρήτης
439. Πολυρρήνια
440. Ρόκκα Χανίων
441. Σούγια
442. Υρτάνικα
443. Φαράγγι Σαμαριάς και Τάρρα
444. Φρέ
ΝΟΜΟΣ ΧΙΟΥ
445. Ανάβατος
446. Βόρειο Τμήμα Χίου
447. Μεστά
448. Νέα Μονή Χίου
449. Πυργί
Από το 1990 μέχρι σήμερα έχει δημιουργηθεί μια αξιόλογη τράπεζα στοιχείων για την Ελληνική φύση όπου ο κάθε πολίτης έχει πρόσβαση. Όλα τα στοιχεία που έχουν συλλεχθεί παρουσιάζονται και σε ηλεκτρονική μορφή στη διεύθυνση www.itia.ntua.gr/filotis/. Μετά από όλη αυτή την αναλυτική εργασία θα περίμενε κανείς, ότι η διοίκηση θα ενδιαφερόταν ώστε αυτά τα τοπία να προστατευτούν και με κάποιο προγραμματισμό να γίνουν περισσότερο γνωστά, σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες και την «φέρουσα ικανότητα»(8) του κάθε ενός. Δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει και όπως μας λέει ο κ. Κίμων Χατζημπίρος, αυτά τα στοιχεία δεν αξιοποιήθηκαν.
Σημειώσεις:
(1)‘’Οι κλιματικές αλλαγές είναι μια πραγματικότητα, ο άνθρωπος έχει καταδικάσει τον πλανήτη σε έναν σταδιακό αυτοεμπρησμό, εκπέμποντας όλο και μεγαλύτερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα’’. Ματ Κόλινς, μετεωρολόγος του Κέντρου Πρόβλεψης και Έρευνας του Κλίματος στο Hadley Center της Μεγάλης Βρετανίας σε συνέντευξή του: Μανίνα Ντάνου, «Το κλίμα έχει αλλάξει, οι πολιτικοί δεν έχουν πια δικαιολογίες», ένθετο περιοδικό ‘’ΟΙΚΟ’’, τ. 38 (2005) 32-33, Σαββάτου 12 Νοεμβρίου (2005) 32, της εφημερίδας Αθηνών Καθημερινή, (έτος 87ον, φύλλο 26.130). Επίσης δείτε: περιοδικά ‘’ΟΙΚΟ’’ τ. 1, (15 Σεπτ. 2002) 8 – 9, άρθρο του Γιάννη Ελαφρού, του ίδιου τ.12, (13 Σεπτ. 2003) 12 – 14, και Μανίνα Ντάνου – Γιάννη Ελαφρού τ. 24, (11 Σεπτ. 2004) 14 – 19.
(2)Κώστα Κασιούμη «Πράσινοι Παράδεισοι της ελληνικής γης», ένθετο περιοδικό ‘’Επτά ημέρες’’, της εφημερίδας Αθηνών Καθημερινή (Κυριακή 19 Μαρτίου 1995) 2, στο Αφιέρωμα «Εθνικοί Δρυμοί» 2 – 4, και Έφη Γουνέλα (ΕΕΤΑΑ) – Μαρία Αντωνέλου,«Ο Θεσμός των προστατευόμενων περιοχών» στο: Διαχείριση & Προστασία Φυσικού Περιβάλλοντος, Υποπρόγραμμα 3, ΥΠΕΧΩΔΕ, Αθήνα (1999) 5.
(3) Βαγγέλης Ευθυμίου, «Οι Εθνικοί μας Δρυμοί», περιοδικό ‘’Experiment - Γαιόραμα’’, έτος 2, τ.6, σ.σ. 96 – 135 (1995) 99.
(4)Παρνασσού (Ίδρυση 1938 με πυρήνα(2α) 36.000 στρ.), Πάρνηθας (Ίδρυση 1961 με πυρήνα(2β) 38.000 στρ.), Σαμαριάς (Ίδρυση 1962 με πυρήνα 48.500 στρ.). Εθνικός Δρυμός Αίνου (Ίδρυση 1962 με το Β.Δ. 776/19.11.1962 – ΦΕΚ 199/τ.Α’ με πυρήνα 28.000 στρ.), Οίτης (Ίδρυση 1966 Β.Δ. 218 - ΦΕΚ 56/12.3.1999/τ.Α’, με πυρήνα 30.000 στρ.), Βάλια Κάλντας (Ίδρυση 1966 με πυρήνα 34.000 στρ), Βίκου – Αώου (Ίδρυση 1973 με πυρήνα 34.120 στρ.), Σουνίου (Ίδρυση 1974 με πυρήνα 7.500 στρ.), Πρεσπών (Ίδρυση 1974 με το Ν.Δ. 191/1974 & Π.Δ. 46/1974 με πυρήνα 49.120 στρ.). Το φαράγγι της Σαμαριάς μαζί με τον Όλυμπο το 1981 ανακηρύχθηκαν Βιογενετικά καταφύγια(Biogenetic Reserves) από την UNESCO(2γ).
(2α)Πέτρος Μπρούσαλης, «Το βουνό των Μουσών», ένθετο περιοδικό ‘’Επτά ημέρες’’, της εφημερίδας Αθηνών Καθημερινή (Κυριακή 19 Μαρτίου 1995) 22, στο Αφιέρωμα «Εθνικοί Δρυμοί» 22 – 23.
(2β) Τριαντάφυλλος Αδαμακόπουλος, «Πάρνηθα», περιοδικό ‘’Oxygen’’, τ.1 (1995) 68, στο αφιέρωμα «Εθνικοί Δρυμοί» 60 – 79, και Γιώργος Ντούρος, «Ανάσα ζωής η Πάρνηθα» ο.π. ‘’Επτά ημέρες’’, (1995) 26.
(2γ) Ευθυμίου βλ. σημ. 3 (1995) 134.
(5)Σε αυτές τις περιοχές δεν υπολογίζονται: το Πάρκο Ταΰγετου, Αλιάκμονα – Αξιού, Βόρα (Καϊμακτσαλάν), Αμβρακικού (οριοθέτηση στο ΦΕΚ 194/Β/23.3.1990), Υγρότοπος Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης που προτάθηκαν από την Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης και σχεδιάζονται για το μέλλον. 1) Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου (Π.Δ.:ΦΕΚ 906/Α/22.12.99, τροποποίηση: ΦΕΚ 1272/Δ/27.11.03), 2) Εθνικό Πάρκο Σχινιά Μαραθώνα (Π.Δ.: ΦΕΚ 395/Δ/3.7.00), 3) Περιοχή Οικοανάπτυξης Λίμνης Παμβώτιδας Ιωαννίνων (Κοινή υπουργική απόφαση, στο εξής ΚΥΑ: 22943/ΦΕΚ 649/Δ/5.6.03), 4) Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου – Σποράδων (ΚΥΑ: 23537, ΦΕΚ 621/Δ/19.6.03), 5) Εθνικό Πάρκο Λιμνών Κορώνειας - Βόλβης (ΚΥΑ: 6919/ΦΕΚ 248/Δ/5.3.04), 6) Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου (τέως Δρυμός Βίκου – Αώου ΚΥΑ: 23069/ΦΕΚ 639/Δ/14.6.05), 7) Περιοχή Οικοανάπτυξης Κάρλας Μαυροβουνίου – Κεφαλόβρυσου Βελεστίνου (σχέδιο ΚΥΑ προς υπογραφή), 8) Εθνικό Πάρκο Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου (σχέδιο ΚΥΑ προς υπογραφή), 9) Εθνικό Πάρκο Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου (σχέδιο ΚΥΑ προς υπογραφή), 10) Εθνικό Πάρκο Υγρότοπου Κερκίνης (σχέδιο ΚΥΑ προς υπογραφή), 11) Εθνικό Πάρκο Δέλτα Έβρου (το σχέδιο ΚΥΑ υπεγράφη από τον ΥΠΕΧΩΔΕ κ. Γιώργο Σουφλιά), 12) Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Κοτυχίου – Στροφυλιάς (υπό διαμόρφωση τελικού σχεδίου ΚΥΑ), 13) Εθνικό Πάρκο Δρυμού Πρεσπών, με διασυνοριακή συνεργασία της Αλβανίας και Π.Γ.Δ.Μ. (υπό διαμόρφωση τελικού σχεδίου ΚΥΑ), 14) Περιοχή Οικοανάπτυξης Ολύμπου Καρπάθου – Σαρίας (σχέδιο ΚΥΑ και Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη, στο εξής ΕΜΠ, προς δημοσιοποίηση), 15) Εθνικό Πάρκο Χελμού – Βουραϊκού (υπό διαμόρφωση τελικού σχεδίου ΚΥΑ), 16) Εθνικό Πάρκο Δρυμού Αίνου (σχέδιο ΚΥΑ και ΕΜΠ προς δημοσιοποίηση), 17) Πάρκο Προστασίας της Φύσης Στενών και εκβολών των ποταμών Αχέροντα – Καλαμά (σχέδιο ΚΥΑ και ΕΜΠ προς δημοσιοποίηση), 18) Εθνικό Πάρκο Οίτης (σχέδιο ΚΥΑ και ΕΜΠ σε επεξεργασία), 19) Εθνικό Πάρκο Δρυμού Παρνασσού (σχέδιο ΚΥΑ και ΕΜΠ σε επεξεργασία), 20) Περιοχές Οικοανάπτυξης Οροσειράς Ροδόπης (σχέδιο ΚΥΑ), 21) Εθνικό Πάρκο Δρυμού Ολύμπου (σχέδιο ΚΥΑ και ΕΜΠ σε επεξεργασία), 22) Εθνικό Πάρκο Δρυμών Σαμαριάς και Λευκών Ορέων (δεν υπάρχει ΚΥΑ), 23) Εθνικό Πάρκο Δρυμού Πάρνηθας (ΕΜΠ υπό ανάθεση): Λούλη Σταυρογιάννη (επιμ.), «Ούτε στα χαρτιά προστατευόμενες περιοχές», εφημερίδα Αθηνών Αυγή, Κυριακής 29 Ιανουαρίου 2006, (έτος 54ο φύλλο 9.538) σ. 42.
(6) ΥΠΕΧΩΔΕ ο.π. (1999) 9.
(7) Δέλτα του Έβρου, Λίμνη Ισμαρίδα & Λιμνοθάλασσες της Θράκης, Λίμνη Βιστωνίδα & Πόρτο Λάγος, Δέλτα Νέστου, Λίμνη Κερκίνη, Λίμνες Κορώνεια και Βόλβη, Δέλτα Αξιού – Λουδία - Αλιάκμονα, Λίμνη Μικρή Πρέσπα, Δέλτα Λούρου – Αράχθου, Δέλτα Αχελώου & λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου – Αιτωλικού, Λιμνοθάλασσα Κοτύχι.
(8) Η έννοια της «φέρουσας ικανότητας», στην Οικολογία, αφορά τον μέγιστο αριθμό ειδών που ένα οικοσύστημα μπορεί να υποστηρίξει κατά τη διάρκεια της εποχής του έτους με τις δυσμενέστερες συνθήκες ή τη μέγιστη βιομάζα που μπορεί να συντηρήσει αέναα ή ακόμη τον μέγιστο αριθμό ζώων που βόσκουν σε μια περιοχή και μπορούν να συντηρηθούν χωρίς επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσής τους. Γιολάντα Ζιάκα, «Πόση ανάπτυξη μπορούν ακόμη να αντέξουν τα νησιά μας;», μηνιαίο περιοδικό δαίμων της οικολογίας τ.59 Απρίλιος (2006) 10 – 11, με βιβλιογραφία. Ένθετο στην εφημερίδα Αθηνών Αυγή, (έτος 54ο φύλλο 9.595) Κυριακής 2 Απριλίου 2006.
Περισσότερες πληροφορίες για τις 449 Περιοχές Ιδιαίτερου Κάλλους της Χώρας μας αντλήστε από την ενδεικτική Βιβλιογραφία – Αρθρογραφία:
Α’ Αυτοτελή Βιβλία – Εργασίες
- Μ ι χ ά λ η ς Κ α ρ α ν δ ε ί ν ο ς (υπεύθυνος Προγράμματος), Το κόκκινο βιβλίο των απειλούμενων σπονδυλόζωων της Ελλάδας, έκδοση Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρείας – Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, Αθήνα 1992.
- Γ. Χ. Ζ α λ ί δ η ς – Α. Λ. Μ α ν τ ζ α β έ λ α ς (συντονιστές έκδοσης), Απογραφή των Ελληνικών Υγροτόπων ως Φυσικών Πόρων, Συλλογικό, έκδοση Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων – Υγροτόπων – Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, Θεσσαλονίκη 1994.
- Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας, ειδική έκδοση, Αθήνα 1994.
- Κ ω ν σ τ α ν τ ί ν ο ς Ι ω. Μ α ρ ο ύ δ η ς, Περί της Χρησιμότητος των Πτηνών, έκδοση Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας – Ευωνύμου Οικολογικής Βιβλιοθήκης, Αθήνα 1995.
- Π. Α. Γ ε ρ ά κ η ς – Ε. Θ. Κ ο υ τ ρ ά κ η ς (συντονιστές έκδοσης), Ελληνικοί Υγρότοποι, έκδοση Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, Αθήνα 1996.
- Γ ι ώ ρ γ ο ς Σ φ ή κ α ς, Τα Εθνικά Πάρκα της Ελλάδος, έκδοση Explorer – Καθημερινή, Αθήνα 2002.
- B o b G I b b o n s, Οδοιπορικό στην ελληνική Φύση, μτφ. Χρυσάνθη Σφήκα, έκδοση Explorer – Καθημερινή, Αθήνα 2004.
Β’ Αφιερώματα περιοδικών
- Μ α ν ί ν α Ν τ ά ν ο υ, «Το κλίμα έχει αλλάξει, οι πολιτικοί δεν έχουν πια δικαιολογίες», ένθετο περιοδικό ‘’ΟΙΚΟ’’, τ. 38 (2005) της εφημερίδας Αθηνών Καθημερινή, Σαββάτου 12 Νοεμβρίου 2005, (έτος 87ον, φύλλο 26.130). Επίσης δείτε: περιοδικό ‘’ΟΙΚΟ’’ τ. 1, (15 Σεπτ. 2002) 8 – 9, άρθρο του Γιάννη Ελαφρού, του ίδιου τ.12, (13 Σεπτ. 2003) 12 – 14, και Μανίνα Ντάνου – Γιάννη Ελαφρού τ. 24, (11 Σεπτ. 2004) 14 – 19.
- Κ ώ σ τ α Κ α σ ι ο ύ μ η, «Πράσινοι Παράδεισοι της ελληνικής γης», Π έ τ ρ ο ς Μ π ρ ο ύ σ α λ η ς, «Το βουνό των Μουσών», Γ ι ώ ρ γ ο ς Ν τ ο ύ ρ ο ς, «Ανάσα ζωής η Πάρνηθα», ένθετο περιοδικό Επτά ημέρες, της εφημερίδας Αθηνών Καθημερινή (Κυριακή 19 Μαρτίου 1995), στο Αφιέρωμα Εθνικοί Δρυμοί.
- Βαγγέλης Ευθυμίου, «Οι Εθνικοί μας Δρυμοί», περιοδικό ‘’Experiment - Γαιόραμα’’, έτος 2, τ.6, 1995.
- Τ ρ ι α ν τ ά φ υ λ λ ο ς Α δ α μ α κ ό π ο υ λ ο ς, «Εθνικοί Δρυμοί», περιοδικό ‘’Oxygen’’, τ.1, 1995.
- Έ φ η Γ ο υ ν έ λ α (ΕΕΤΑΑ) – Μ α ρ ί α Α ν τ ω ν έ λ ο υ,«Ο Θεσμός των προστατευόμενων περιοχών» στο: Διαχείριση & Προστασία Φυσικού Περιβάλλοντος, Υποπρόγραμμα 3, ΥΠΕΧΩΔΕ, Αθήνα 1999.
Γ’ Άρθρα σε εφημερίδες
- Λ ο ύ λ η Σ τ α υ ρ ο γ ι ά ν ν η (επιμ.), «Ούτε στα χαρτιά προστατευόμενες περιοχές», εφημερίδα Αθηνών Αυγή, Κυριακής 29 Ιανουαρίου 2006, (έτος 54ο φύλλο 9.538) σ.42.