ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ (19848 λέξεις)

ΔΗΜΟΣ ΑΓΡΑΦΩΝ

Κείμενο - Διαφάνειες: Άγγελος Σινάνης e – mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

© Σεπτέμβριος 2008 

Εισαγωγή

Τα Άγραφα, αυτός ο δαιδαλώδης ορεινός χώρος της πατρίδας μας, εξακολουθεί ακόμα και στις μέρες μας, να παραμένει ανόθευτος κι’ αληθινός. Ίσως γιατί είναι δύσκολα προσπελάσιμος αρκετές φορές το χρόνο. Ίσως πάλι γιατί οι άνθρωποι, αυτοί οι εύστροφοι και συνετοί που κατοικούν εδώ, έχουν μάθει από το κακοτράχαλο τοπίο να φιλοσοφούν τη ζωή, τις αντιξοότητες, με μια άλλη διάθεση.  

Διάσπαρτοι απ’ τα προεπαναστατικά χρόνια οι οικισμοί τους, βρίσκονται σε μεγάλη έκταση, πολλές φορές σε σημαντική απόσταση μεταξύ τους. Μια διείσδυση σ’ αυτά τα αστραποκαμένα βουνά, μια γνωριμία με την αναλλοίωτη αμόλυντη φύση, την ιστορία, την τεράστια λαογραφική αξία του τόπου, πάντοτε φορτίζει συναισθηματικά, σαν άθελά της να θέλει να καταδείξει στον αμύητο ταξιδευτή την παράδοση, και τις κοινές μνήμες, που διέπουν τον Αγραφιώτη, τη κοιλάδα του, και τα πολυθρύλητα χωριά των Αγράφων. 

Η κατάφυτη παρθένα περιοχή, διαθέτει τρείς τεράστιες οροσειρές που διασχίζουν κάθετα τον ευρυτανικό χώρο με δεκάδες δυσπρόσιτες κορφές, μοναδική ποικιλία φυτικού και ζωικού κόσμου, άγρια τοπία, γκρεμούς, χαράδρες που την χαρακτηρίζουν. Δεν είναι τυχαίο ότι κυρίαρχα στις παραδόσεις είναι τα ξωτικά, οι λάμιες, οι νεράιδες και οι κρυμμένοι θησαυροί. Κάθε σημείο, η παραμικρή τοποθεσία, συνοδεύεται και από έναν θρύλο, μια μεταφυσική έκφραση. Σε αυτό συνέβαλε ο τόπος, με την κυριαρχία των βουνών, των φυσικών φαινομένων, και οι άνθρωποι με τον έμφυτο φόβο τους για αυτά. 

Όλη αυτή η περιοχή, αποτελεί τη νότια προέκταση της οροσειράς της Πίνδου. Με γεωγραφικό πλάτος 39^ο 5’ 40’’ έως 39^ο 15’ 10’’ και μήκος 21^ο 32’ 30’’ έως 21^ο 41’ 20’’ περικλείει μια έκταση 16788 ha (167.788 στρ.) που καλύπτεται από πανέμορφα και υγιή δάση Ελάτης που κυριαρχούν, Οξιάς και Βελανιδιάς. Αυτόν τον ενιαίο γεωγραφικά, ιστορικά και πολιτισμικά χώρο ονομάζουμε Άγραφα. Δυστυχώς, αυτοί οι ασφαλισμένοι από τα βουνά τόποι, ενώ η φυσικοί νόμοι τους θέλουν μαζί, οι τυχαίες διοικητικές διαιρέσεις τους διαμελίζουν σε τέσσερις νομούς, (Αιτωλοακαρνανίας, Ευρυτανίας, Καρδίτσας, Φθιώτιδας), με ότι αυτός ο χωρισμός επιφέρει στους οικισμούς και στην ανάπτυξη τους. Εσείς, δεν έχετε παρά να ακολουθείστε τις περιγραφές μας για να βρεθείτε στην αγκαλιά αυτού του μαγικού τόπου.

Θα ήταν άδικο να μην αναφερθεί, ότι ο καλύτερος τρόπος προσέγγισης των θαυμάσιων, φαινομενικά απροσπέλαστων ορεινών όγκων, είναι η πεζοπορία. Όλα τα χωριά, οι κορυφές, οι διαδρομές που θα αναφερθούν, γίνονται από πολλούς φυσιολάτρες κυρίως με τα πόδια. Υπάρχει καλή σήμανση, ειδικά του μονοπατιού Ε-4 που διασχίζει απ’ άκρον εις άκρου τη χώρα. Μην αποπειραθείτε μόνοι σας ή με άλλο ένα άτομο παρέα την ‘’κατάκτηση’’ οποιασδήποτε διαδρομής ή κορυφής. Υπάρχουν δυσκολίες ή προκύπτουν πολύ γρήγορα, που και οι μυημένοι καμιά φορά τα χάνουν. 

Ο Δήμος Αγράφων, (Φ.Ε.Κ. 244 τ. Α’ 4/12/1997) στον οποίο θα περιηγηθείτε περιλαμβάνει τα χωριά Μοναστηράκι, Άγραφα, Επινιανά, Μάραθο, Τρίδεντρο, Τροβάτο, Βραγγιανά και 52 συνοικισμούς εκ των οποίων οι πιο γνωστοί είναι Βαλάρι, Καμάρια, Νεράϊδα (Νιάλα), Πετράλωνα (Σάικα), Παραμερίτα, Γιαννισέικα, Σκαρφιάδες, Μιάλα (Χοντέικα), Γαβρολισιάδα, Λίπα, Σελίστα, Κλοπουκίτσα, Σέλο. Αποτέλεσε τη μεγάλη έκπληξη στην απογραφή του 2001 παρουσιάζοντας αύξηση, ούτε λίγο ούτε πολύ 266,3%!. Από 2278 κατοίκους την περασμένη δεκαετία, (ενδέκατος – τελευταίος, στην λίστα των δήμων) βρέθηκε με 3707 κατοίκους, δεύτερος πολυπληθέστερος δήμος στην Ευρυτανία, με πρώτο τον δήμο Καρπενησίου⁽¹⁾.

Ο δήμαρχος Αγράφων κ. Χρήστος Μπούρας μας ανέφερε (24/9/08) με λίγα λόγια, τα έργα που έχουν αρχίσει να υλοποιούνται. Ο δρόμος για το Μοναστηράκι και τα Επινιανά έγινε άσφαλτος, και σύντομα θα γίνει και για το Τρίδεντρο. Οι δρόμοι Βαρβαριάδα – Μάραθος, Τροβάτο – Τρία Σύνορα δημοπρατήθηκαν ενώ από Ελατάκο ξεκίνησε η ασφαλτόστρωση που σύντομα θα φτάσει στα Βραγγιανά. Στόχος της δημοτικής αρχής είναι να ενωθεί η Λίμνη Πλαστήρα με την Λίμνη των Κρεμαστών ώστε οι επισκέπτες να έχουν πολλαπλάσιες δυνατότητες περιήγησης. Σε όλα τα δημοτικά διαμερίσματα δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στην ανάπλαση όλων πλατειών και της εσωτερικής οδοποιίας.  Έτσι όλες οι παρεμβάσεις έγιναν με πέτρα ώστε να δένει με το περιβάλλον. Το ίδιο ισχύει και για τα δημόσια κτήρια τα οποία κατά το πλείστον επισκευάστηκαν και καθαρίστηκαν.

⁽¹⁾ Υπάρχουν πολλές φωνές που λένε οτι η απογραφή του 2001 ήταν πλασματική. (βλ. Δυτική Μακεδονία, Καστοριά - Νεστόριο Γράμμος 8ο σημ. 23).