Τα μουσεία της Ελλάδας φιλοξενούν, διαχειρίζονται και φυλάσσουν εκθέματα που προβάλουν την ιστορική και εθνική μνήμη αναδεικνύοντας χιλιετίες πολιτισμού, κατακτήσεων και επιτευγμάτων. Τα τελευταία χρόνια αρκετά από αυτά ανακαινίστηκαν, αναβαθμίστηκαν, απέκτησαν αρκετές νέες υπηρεσίες με στόχο την ακόμα πιο ευχάριστη παραμονή των επισκεπτών. Η ενότητα αυτή έχει μακροπρόθεσμο στόχο την παρουσίαση αρκετών από τα εκατοντάδες μουσεία της χώρας μας (μόνο το δημόσιο, ΥΠΠΟ και άλλες υπηρεσίες, έχει στην εποπτεία του 228 μουσεία και συλλογές), επιτρέποντας στους επισκέπτες να δουν αρκετά από τα εκθέματά τους, όπως και πληροφορίες που θα διευκολύνουν την επίσκεψή τους σε αυτά.

Ιστορία και παράδοση, ανάδειξη της συλλογικής μνήμης και της κοινής πολιτιστικής κληρονομιάς, είναι οι βασικοί στόχοι στους οποίους στηρίζονται οι δράσεις των μουσείων. Από αυτό το σκεπτικό δεν εξαιρούνται τα τοπικά λαογραφικά ή άλλα θεματικά περιφερειακά μουσεία και Οικομουσεία (ένα σύνολο επισκέψιμων χώρων που αποτελούν ‘’την έκφραση του ανθρώπου μέσα στην φύση όπου ζει’’), που υποστηρίζουν ακόμα και την ανάπτυξη ενός ήπιου τουρισμού – αγροτουρισμού και οικοτουρισμού.

Οι αλλαγές που συντελέστηκαν τα τελευταία χρόνια στα μουσεία έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση στην οργάνωση εκθέσεων, στα εκπαιδευτικά προγράμματα, τις αναπαραστάσεις και τις διηγήσεις συμβάντων, ώστε να έρθουν πιο κοντά στην ιστορία και τον πολιτισμό οι νέοι. Ας μην ξεχνάμε ότι τα μουσεία είναι μεν φορείς πολιτισμού των περιοχών που βρίσκονται, με μουσειακή διάρθρωση των εκθεμάτων, ίσως και με μορφή πολιτιστικών εργαστηρίων, αλλά ταυτόχρονα γίνονται για τους νεώτερους κέντρα τεκμηρίωσης, έρευνας, διαμόρφωσης εκπαιδευτικών ή επιμορφωτικών προγραμμάτων και επιστημονικών προτάσεων για την προώθηση μιας βιωματικής σχέσης με την πολιτιστική κληρονομιά και την ταυτότητα του τόπου.

Στη διαρρύθμιση του συνόλου των επισκέψιμων χώρων τους συνήθως ακολουθείται χρονολογική διάταξη των εκθεμάτων και θεματικές ενότητες. Μια χρονολογική διαδρομή που διευκολύνει τον επισκέπτη στην κατανόηση του παρελθόντος και της εξέλιξης. Σε άλλα πάλι, συνήθως λαογραφικά τοπικής εμβέλειας, προτάσσονται οι θεματικές ενότητες (αγροτικές εργασίες, επαγγέλματα, έθιμα, εκπαίδευση, κατοικία, κ.ά). Είναι αξιοθαύμαστο το πώς οι τοπικές κοινωνίες φυλάνε και αναδεικνύουν πολύτιμα κειμήλια τα οποία βοηθούν τους ξένους να ερμηνεύσουν την περιοχή που επισκέπτονται και με την οποία οι ίδιοι είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι. Ίσως πάλι αυτοί οι ευλογημένοι χώροι να αποτελούν ένα είδος καθρέπτη, στον οποίο οι κάτοικοι αντικρίζουν τον εαυτό τους σε συνδυασμό με τον τρόπο ζωής των γονέων τους. Σε κάθε περίπτωση κερδισμένος είναι ο επισκέπτης και ο χρόνος που πλέον, βρίσκονται πιο κοντά από ποτέ στην πολιτιστική κληρονομιά, αυτό που εν συντομία ονομάζουμε πολιτισμό.

Η παρουσίασή τους σε αυτή την ιστοσελίδα δεν γίνεται μόνο για να αναδειχθούν περισσότερο ή για να μετριάσουμε την αντίληψη ότι μόνο οι ειδικοί αντιλαμβάνονται τι βλέπουν, αλλά για να περιληφθούν στο πρόγραμμα του ταξιδιού όσων τυχόν δεν τα γνωρίζουν και να προσθέσω ενδεχομένως μερικά σε όσα πολλοί γι’ αυτά κατέχουν. Κυρίως όμως, για να τιμηθούν οι εμπνευστές, τα άτομα και οι συλλογικότητες οι οποίες συνέβαλαν στη δημιουργία και τη λειτουργία τους. Δεν μας διαφεύγει ότι στα μουσεία βρίσκονται ενσωματωμένες γνώσεις πολλών επιστημών και εμπειρία δεκάδων επιστημονικών και άλλων φορέων: Νομαρχίες, Δήμοι, Πανεπιστήμια, ΥΠΠΟ Τουρισμού, τοπικές Εφορείες Νεοτέρων Μνημείων – Κλασικών και Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Πολιτιστικοί Σύλλογοι, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, Εταιρείες Ανάπτυξης αλλά και μεμονωμένοι επιστήμονες: αρχιτέκτονες, ιστορικοί, αρχαιολόγοι, περιηγητές.

Καλή περιήγηση,
Άγγελος Σινάνης