EDITORIAL Τόμου Θ’ 2007 (504 λέξεις) 

Ένας κύκλος κλείνει

Ο παρών 9^ος τόμος περιέχει ταξίδια και προσεγγίσεις πολλών προορισμών, αλλά για εμένα είναι σημαντικός γιατί με αυτόν ολοκληρώνεται η ενότητα του Γράμμου. 

Ο Γράμμος και η ευρύτερη περιοχή του, καθαγιασμένα σπαράγματα της οποίας προσπαθήσαμε να αναδείξουμε, μας κράτησε συντροφιά τέσσερα χρόνια, ενώ τα ταξίδια σ’ αυτόν διήρκεσαν έξι. Η μακρόχρονη ενασχόληση, η επιτόπια έρευνα, του τόπου, ολοκληρώνεται με τις δύο δημοσιεύσεις του τρέχοντος τόμου (Γράμμος 7^ο και 8^ο). Σκοπός της  ήταν από την αρχή να έρθουν στην επιφάνεια πρόσωπα, τόποι, γεγονότα και μνημεία που έλαμψαν στο μακρινό παρελθόν, η πρόσβαση στις διαδρομές οι οποίες διατρέχουν το μυθικό βουνό με τα μυστικά τους, ώστε ο φιλομαθής περιηγητής να κρατά στα χέρια του ένα αξιόπιστο, τεκμηριωμένο βοήθημα. 

Αλήθεια είναι ότι απλώθηκα σε μεγάλο γεωγραφικό χώρο, μια που ήθελα να αντιμετωπίσω το Γράμμο σαν σύνολο. Οι συνθήκες του εδάφους και η πλήρης απομόνωση της περιοχής, ειδικά το χειμώνα, δυσχέραναν την προσπάθεια. Το εγχείρημα τελικά υπήρξε εξαιρετικά δύσκολο και επίπονο λόγω της απουσίας πηγών, μεγάλης διασποράς των πληροφοριών και πληροφορητών. Το αποτέλεσμα ήταν αρχικά να πελαγώσω ‘’ξοδεύοντας’’ πολύ χρόνο, ταυτόχρονα όμως συνειδητοποίησα και έκανα μια λεπτομερή καταγραφή του ιστορικού περιβάλλοντος, των σωζόμενων σ’ αυτόν μνημείων και των δρόμων που μπορεί σήμερα να ακολουθήσει ο ανήσυχος περιηγητής.

Παρά το μέγεθος της παρουσίασης του Γράμμου σαν ενότητα, ποτέ δεν μου τέθηκε περιορισμός στο κείμενο και την τεκμηρίωση, έτσι ώστε να γίνει κάποιου είδους ομαδοποίηση ή άλλη κατάταξη του υλικού. Γι’αυτό ευχαριστώ τους καλούς φίλους, εκδότες εν προκειμένω, Θανάση Χούντρα και Στέφανο Κόκκαλη. Καθώς η προσπάθεια αυτή έφτασε στο τέλος της, αναλογίζομαι με ικανοποίηση το μακρύ ταξίδι των τελευταίων χρόνων, τις γνωριμίες με τους ανθρώπους του τόπου, την αίσθηση της χαράς, της ανακάλυψης και της ανασύστασης της ζωής που δημιούργησαν οι πρόγονοί μας σε κρίσιμους καιρούς. 

Η αλήθεια είναι ό,τι χρειάζονται και άλλες ειδικότητες (εκτός του περιηγητή) για να καταγραφεί αυτός ο μοναδικός πλούτος και να αποκαλυφθεί η σημασία τόσο των γεωγραφικά απομονωμένων κοινοτήτων, όσο και του θρυλικού Γράμμου που έγραψε στην ψυχή των Ελλήνων δραματική ιστορία. 

Ευχαριστίες οφείλω σε όλους όσους άμεσα η έμμεσα βοήθησαν, είτε με την υπομονή τους στις πολυήμερες απουσίες, όπως η σύντροφός μου Σμαραγδή είτε ήταν κάποιες φορές δίπλα μου, όπως η παρέα μοτοσυκλετιστών της ΜΟ.ΛΕ. Τρικάλων, (Μιχάλης Μπισκιντζής, Σάκης Μπέτας, Σάκης Τάσιος, Σπύρος Χρονόπουλος, Βασίλης Σκρέτας), ο φίλος Κώστας Γεράσης στο Πευκόφυτο, που μου γνώρισε την αθέατη Μυροβλήτη, ο Χρήστος Νιτσιάκος πρόεδρος της κοινότητας Αετομηλίτσας που μου έδειξε απρόσιτους δρόμους. 

Επίσης τον Πέτρο Μπουκουβάλα από τα Κρεστενά Ηλείας μαζί με τον Αργύρη Παφίλη απ’ τη Κοζάνη και την επί σειρά ετών γραμματέα του Δήμου Νεστορίου κ. Λευκή Παπατζίμου, που εμπλούτισαν τη φτωχή αρχικά βιβλιογραφία. Αξιομνημόνευτη συμβολή στην εργασία είχαν επίσης οι λεπτομερείς αναλύσεις και οι συμβουλές τεκμηρίωσης από τον καθηγητή αρχιτεκτονικής Αργύρη Πετρονώτη, οι οποίες μαζί με εκείνες του πρώην προέδρου της κοινότητας Πυρσόγιαννης Βασίλη Παπαγεωργίου στάθηκαν πολύτιμες.

Σήμερα βλέπω ότι χωρίς την αμέριστη συμπαράσταση όλων δεν θα ήταν εφικτό αυτό το αποτέλεσμα ή ακόμα και η έρευνα.

Ταξιδεύοντας και αναβοσβήνοντας τα φώτα

Άγγελος Σινάνης